Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2018

H αλήθεια ενοχλεί ή απελευθερώνει;



Του  Νικολάου Βασιλειάδη 
(επίκ. Καθηγητής ΠΑ.ΜΑΚ.)

Προ ημερών κοινοποίησα μία ανάρτηση του πολύ καλού φίλου Πάνου Τσεπενέκα, η οποία έκανε μνεία στην Οργουελική άποψη: ''Μέσα στην εποχή της καθολικής εξαπάτησης το να λες την αλήθεια είναι μία επαναστατική πράξη''.

Η περί ης ο λόγος ανάρτηση είχε πολύ μικρή επιδοκιμασία (likes), σε δυσανάλογη αντιδιαστολή με την πολλαπλή επιδοκιμασία, κάθε φορά που αναρτώ κάτι ιλαρό ή κωμικό κλπ. Η αλήθεια αυτή, αναδεικνύει και ένα συνολικότερο ζήτημα του facebook. Οι χαλαρές και ανώδυνες αναρτήσεις είναι αποδεκτές, οι σοβαρές προσεγγίσεις όχι. Και εδώ εμφιλοχωρεί ένα ζήτημα. Ζούμε σε μία χώρα, την Ελλάδα, που ανάμεσα στα άλλα που εισέφερε στην ανθρωπότητα, γέννησε και τη μυθολογία. Στο συλλογικό μας όμως συνειδητό, φαίνεται πως αποζητούμε, ιδιαίτερα σήμερα, τον καλύτερο παραμυθά, που θα μας ''πουλήσει'' το πιο μεγάλο παραμύθι. Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΝΟΧΛΕΙ, ΔΕΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ.

Δυστυχώς, ως εμφαίνεται, ζούμε σε μία τέτοια εποχή καθολικής εξαπάτησης. Η πλήρης αποδόμηση των πάντων επιρρωνύει του λόγου το αληθές. Σήμερα όμως θα αναφέρω δύο παραδείγματα.
Παράδειγμα πρώτον: βλέπω τα συστημικά κανάλια να ξιφουλκούν κατά του ''σύγχρονου μαυραγορίτη'', περιγράφοντας τον ακριβώς με τα μελανότερα χρώματα (εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου). Είναι όμως αυτοί οι ίδιοι, που δέχονταν αυτά τα ''βρώμικα'' χρήματα, επί έτη, καθώς οι διαφημίσεις του ''χρυσού εγκληματία'' κοσμούσαν σε καθημερινή βάση τα διαφημιστικά τους διαλείμματα. Αυτή η συμπεριφορά δε συνιστά εξαπάτηση;
Παράδειγμα δεύτερον: παρακολουθώ, όπως όλοι μας, τις τελευταίες ημέρες, τις μαθητικές κινητοποιήσεις για τη Μακεδονία. Και εδώ όμως, τα συστημικά κανάλια, ξιφουλκούν εναντίον των μαθητών (μαζί τους στην άποψη αυτή τώρα το πρωί και ο υποψήφιος της Ν.Δ. γνωστός κος Τατσόπουλος, που, πλειοδοτώντας, υποστήριξε ότι ''πάντα τα πατριωτικά θέματα'' έτρεφαν την ακροδεξιά), αποδίδοντας στους μαθητές καθοδήγηση και υποκίνηση από ''ακροδεξιές'' οργανώσεις, άγοντας με αυτό το επιχείρημα ουσιαστικά, τη μαθητιώσα νεολαία, σε αυτούς που υποτίθεται ότι πολεμούν (η δράση προκαλεί αντίδραση, ιδιαίτερα στους νέους). Έτσι, η Χ.Α. (θα επαναλάβω για μία ακόμη φορά ότι η ηγετική της ομάδα, σε αντίθεση με τις χιλιάδες ψηφοφόρους της, είναι νεοναζιστές και νεοπαγανιστές, μην έχοντας ουδεμία σχέση με Ελλάδα και Ορθοδοξία) εξυπηρετεί για μία ακόμη φορά το σύστημα, λειτουργώντας ως δεξαμενή εκτόνωσης. 
Από την άλλη, βλέπουμε, το συνδικαλιστικό όργανο των εκπαιδευτικών να κατακεραυνώνει τους μαθητές, μιλώντας τη γνωστή ξύλινη γλώσσα για εθνικισμό και φασισμό, όταν οι ίδιοι υποκινούσαν τους μαθητές σε καταλήψεις (μη αποδεκτός τρόπος αντίδρασης) για θέματα που δεν έχουν σχέση με την εθνική μας ταυτότητα και συνείδηση (π.χ. ακόμη και για την τυρόπιτα), σε πλήρη σύμπλευση με την κυβερνώσα φασιστερά. 

Από κοντά και οι όψιμοι ''μακεδονολόγοι, σκοπιανολόγοι, ψευτοπατριώτες, κλπ.''. Άνθρωποι που ουδεμία επιστημονική σχέση έχουν με το ζήτημα αυτό, διατυπώνουν ''επιστημονικές'' απόψεις επ' αυτού! (αφορμή αποτέλεσε η ενημέρωση που είχα για κάποιους ''γραφικούς πατριώτες ακτιβιστές'', που, ανάμεσα στις άλλες δράσεις τους, κάνουν και ομιλίες για το ''σλαβικό ιδίωμα ως όχημα αλυτρωτισμού των Σκοπίων'', αντλώντας επιχειρήματα από το βιβλίο που συνέγραψα με τον Δημήτρη τον Ευαγγελίδη!). 

Η κατακλείδα αυτών των σκέψεων άγει σε ένα συμπέρασμα: στην Ελλάδα της καθολικής εξαπάτησης η αναζήτηση της αλήθειας αποτελεί Εθνικό Πρόταγμα. Το σύστημα κλονίζεται, αλλά θέτει σε λειτουργία όλους τους μηχανισμούς που διαθέτει, εμφανίζοντας και προβάλλοντας ''ψευτομεσίες'', γρανάζια και υπηρέτες του συστήματος. Γιατί ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑ ΜΟΝΟ ΦΟΒΙΖΕΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Μην τυχόν αυτή η εν πολλοίς ή εν ολίγοις υποσυνείδητη αντίδραση της νέας γενιάς έρθει να προστεθεί στην αγώνα για αφύπνιση ενός μεγάλου σε φορτία ισχύος, αλλά εν υπνώσει ελληνικού έθνους και δημιουργηθεί ένα πραγματικό γνήσιο ελληνορθόδοξο πατριωτικό ρεύμα που θα τους γκρεμίσει.
Επαναλαμβάνοντας τον εξαίσιο στίχο του μεγάλου εθνικού μας ποιητή Κωστή Παλαμά (δυστυχώς στην Ελλάδα της παρακμής δεν υπάρχει πλέον πνευματική ηγεσία), που 110 χρόνια πριν μας φώναζε: 
''Δεν έχεις Όλυμπε Θεούς, μηδέ λεβέντες Όσσα, ραγιάδες έχεις μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονάν τη θεία τραχειά σου γλώσσα, των ευρωπαίων περίγελος και των αρχαίων παλιάτσοι'', καλούμαστε να επιλέξουμε, χωρίς μισόλογα: θα συνεχίσουμε να εξαπατώμαστε με τη βούλησή μας, αποδομώντας τις διαχρονικές ελληνορθόδοξες αξίες μας, ή, επιτέλους, ΘΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ;


Ν.Β.

Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2018

«Ξυπνάτε! Σε λίγο θα μιλάτε αραβικά!»

Ο βασιλεύς της Πολωνίας Ιωάννης ΙΙΙ Σομπιέσκι, 
νικητής των Οθωμανών στην Β΄ πολιορκία της Βιέννης (1683), 
ο επονομασθείς "Σωτήρας της Χριστανοσύνης"


«Ξυπνάτε! Σε λίγο θα μιλάτε όλοι αραβικά!»: 
Σφοδρή επίθεση Πολωνού βουλευτή κατά του Δήμου της Βιέννης που αρνήθηκε την ανέγερση αγάλματος του Πολωνού βασιλιά που έσωσε την πόλη από την τουρκική πολιορκία, με την δικαιολογία ότι θα «προσβάλλει» τους Τούρκους κατοίκους

Ο Πολωνός βουλευτής Dominik Tarczyński κατήγγειλε την αριστερή δημοτική αρχή της Βιέννης μετά την ακύρωση της ανέγερσης ενός αγάλματος για τον εορτασμό του Πολωνού βασιλιά που έσωσε την πόλη, υποστηρίζοντας ότι το άγαλμα «μπορεί να προσβάλει τους Τούρκους».

Ο Tarczyński μίλησε με το Breitbart London μετά από αναφορές ότι ο αριστερός συνασπισμός που κυβερνά την αυστριακή πρωτεύουσα είχε ακυρώσει το προτεινόμενο άγαλμα του Πολωνού βασιλιά Jan III Sobieski, που έσπασε την πολιορκία της Βιέννης το 1683 από τους Τούρκους, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να «προσβάλει Τούρκους κατοίκους».

"Αυτό που έκανε ο βασιλιάς Γιαν Σομπιέσκι ήταν μια πράξη υπεράσπισης. Αν δεν ήταν ο Sobieski όλη η Ευρώπη θα μίλαγε αραβικά - και αν οι Βιεννέζοι θέλουν να μιλούν αραβικά τώρα, μπράβο τους, αλλά δεν πρόκειται να αλλάξουν την ιστορία. Σε παρακαλώ, λοιπόν, ξύπνα Αυστρία, γιατί η ιστορία δεν θα αλλάξει», δήλωσε ο Tarczyński.

Ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS) επεσήμανε επίσης ότι η χώρα του δεν έχει παραιτηθεί από την κληρονομιά του Sobieski, λέγοντας: "Εμείς οι Πολωνοί σώσαμε την Ευρώπη το 1683 και θα την σώσουμε ξανά το 2018 και το 2019, όταν γίνουν οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα σώσουμε την Ευρώπη, μαζί με την Ουγγαρία και άλλες χώρες".

Λέγοντας στους Αυστριακούς να «ξυπνήσουν», ο Tarczyński τους προειδοποίησε ότι εάν συνεχίσουν την πορεία της πολιτικής ορθότητας «δεν θα είσαστε ελεύθεροι άνθρωποι. Θα περάσετε όλη τη ζωή σας - και οι σύζυγοί σας και οι κόρες σας θα περάσουν όλη τη ζωή τους - κάτω από ένα ισλαμικό χαλιφάτο. Αυτό θέλετε;"

"Αν το θέλετε προχωρήστε - η Πολωνία όμως δεν θα σας επιτρέψει να παραποιήσετε την ιστορία. Οι γενναίοι μας ουσάροι σταμάτησαν τον μουσουλμανικό στρατό που επρόκειτο να εισβάλει και να καταλάβει στην Ευρώπη. Παρακαλώ να το θυμάστε και να είστε ευγνώμονες γι’ αυτό», πρόσθεσε.

Το άγαλμα, σύμφωνα με τον πολωνικό τηλεοπτικό σταθμό Polskiradio, είναι ήδη έτοιμο και περιμένει στην Κρακοβία να αποσταλεί στη Βιέννη. Ο Czesław Dźwigaj από την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Κρακοβίας, ο οποίος σχεδίασε το άγαλμα, εξέφρασε την έκπληξή του για την απόφαση, λέγοντας ότι δεν υπήρχε κάτι το αντι-τουρκικό στο έργο του.

Επί του παρόντος, υπάρχει μια πλάκα στο βουνό Kahlenberg όπου ο Sobieski οδήγησε τα στρατεύματά του προκειμένου να σπάσει την πολιορκία της Βιέννης, το οποίο επρόκειτο να είναι η βάση του προτεινόμενου αγάλματος.


Η πλάκα βανδαλίστηκε από αριστερούς εξτρεμιστές το περασμένο έτος, ύστερα από μια πορεία με δαυλούς μνημείο για την επέτειο του τερματισμού της πολιορκίας που διοργάνωσε το Κίνημα της Ταυτότητας.


Ο βασιλιάς Σομπιέσκι εμφανίστηκε επίσης κατά την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στην Πολωνία τον περασμένο Ιούλιο, όταν παρατηρήθηκε ότι εμφανίζονταν δίπλα σε έναν πίνακα του βασιλιά κατά τη διάρκεια επίσημων φωτογραφιών με τον Πολωνό Πρόεδρο Andrzej Duda. Κάποιοι θεωρούν ότι δεν ήταν τυχαίο δεδομένης της τότε "κόντρας" του με την τουρκική κυβέρνηση για το θέμα του Αμερικάνου πάστορα.


Breitbart London@BreitbartLondon

11:00 μ.μ. - 6 Ιουλ 2017


Coincidence? Polish Government Seats Trump Beside Painting of Polish King Famed For Routing Islam...

Trump's first photo-call in Poland saw him sat beside an oil painting of a prominent figure in Polish history and folklore — "the Hammer of the Turks".breitbart.com



http://redskywarning.blogspot.com/search?updated-max=2018-09-06T15:44:00%2B03:00&max-results=6


Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2018

Μέσα αντικοινωνικής δικτύωσης



Δημήτρης Γαλάνης
Η κατάσταση έχει ξεφύγει εντελώς. Ο δημόσιος διάλογος στα social media κυριαρχείται από μια άνευ ουσίας αντιπαράθεση επί παντός επιστητού. Διαφωνία για τη διαφωνία, ακόμα κι αν η συμφωνία δεν ενδιαφέρει κανέναν από τους δύο διαφωνούντες.
Δεν τολμάς να ανεβάσεις μια φωτογραφία από μια παραλία ή να εκφράσεις δημόσια τη λύπη σου ή τον θυμό σου για ένα θέμα της επικαιρότητας και είναι βέβαιο ότι θα βρεθούν πολλοί που θα διαφωνήσουν μαζί σου, θα σου προσάψουν προθέσεις που δεν έχεις, κίνητρα που δεν φαντάζεσαι – με λίγα λόγια θα σου την πουν, άλλοτε ευγενικά και άλλοτε όχι.
Έχουμε γίνει ψηφιακές οντότητες που προσηλωμένες σε μια οθόνη ζούμε την ψευδαίσθηση της δικτύωσης με άλλα ψηφιακά φαντάσματα και η μοναξιά μας γίνεται θυμός που βγαίνει πάνω στο πληκτρολόγιο ή στην οθόνη αφής.
Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι μια τεχνολογία που σχεδιάστηκε για να φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους, αποδεικνύεται ότι λειτουργεί με πολύ αρνητικό τρόπο στην ψυχική του υγεία. Οι ζωές των άλλων φαντάζουν πάντα πιο ενδιαφέρουσες από τη δική μας κι αυτό έχει αντίκτυπο στην αυτοεκτίμηση.
Η ανάγκη να δίνεις την εντύπωση ότι είσαι πάντα online, μόνο άγχος προκαλεί. Οι διαπληκτισμοί βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, ενώ ακόμα και το να μην απαντήσεις άμεσα σε κάποιο μήνυμα μπορεί να γίνει αφορμή για ατέλειωτες παρεξηγήσεις. Ακόμα και ένα συντακτικό λάθος μπορεί να γίνει αιτία να ξεκινήσει ένας τρικούβερτος καυγάς, ο οποίος μπορεί να εξελιχθεί σε μια «βόμβα διασποράς, καθώς και άλλοι χρήστες μπορεί να πάρουν μέρος σε αυτόν.
Όχι μόνο τα νέα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες επιδίδονται στο κυνήγι των like, των «φίλων» και των «ακολούθων» με την ιδέα, ότι όσο περισσότερους έχουν τόσο πιο επιτυχημένα άτομα είναι. Όμως πρόκειται για μια κούρσα που ποτέ δεν θα αισθανθούν ότι νίκησαν, καθώς θα υπάρχει πάντα κάποιος άλλος που θα έχει πιο πολλούς «φίλους».
Αποξενωμένοι μέσα στη δικτύωση, πολύ συχνά αφήνουμε την οργή να ξεχειλίσει με απρόβλεπτες συνέπειες για τα νευράκια μας.
Γι' αυτό θα συμβούλευα περισσότερη σοβαρότητα και μεγαλύτερη ψυχραιμία.

Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2018

H σιωπή της Σπάρτης


Ένα σημαντικό κείμενο για προσεκτική μελέτη, στοχασμό και περισυλλογή.


Η ΣΙΩΠΗ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ



Άρθρο του Maurizio Blondet 
Μετάφραση -επιμέλεια Αναστάσιος Γιαννάς

Στις ρίζες του Δυτικού πολιτισμού η Σπάρτη και η Αθήνα αντιπαρατίθενται σαν δύο διαφορετικά αρχέτυπα. Η Αθήνα είναι η συζήτηση, η Σπάρτη η σιωπή. Η Αθήνα μας άφησε τον Παρθενώνα, το Ερέχθειο, τα ανάγλυφα του Φειδία• η Σπάρτη μερικές βουβές πέτρες (δεν είχε άλλα τείχη, όπως λεγόταν, από τα στήθη των πολιτών της).

Η Αθήνα είναι η αγορά της πολιτικής διαμάχης, η Σπάρτη ένα αυταρχικό σύστημα, όπου ο καθένας ανήκει στο κράτος. Η Αθήνα είναι η ελευθερία, η Σπάρτη η στρατιωτική πειθαρχία. Η Αθήνα δίνει, κατά μία έννοια, αρχή στην νεωτερικότητα και στην κοσμική θέαση του ανθρώπου, εικάζει πάνω στους θεούς και αμφιβάλει-ενώ η Σπάρτη μένει ακίνητη σε μία ιεροτελεστική και πολεμική αντίληψη της πόλεως. Η Αθήνα κατοικείται από άτομα, η Σπάρτη από μία αρχαϊκή και συμπνέουσα φάλαγγα. 

Προπάντων: Η Αθήνα παρήγαγε μία τεράστια ποσότητα και ποιότητα λέξεων-λόγος• διάλογοι, φιλοσοφία, σοφίσματα, γενικά αυτό που εμείς ονομάζουμε «κουλτούρα», «ιστορία», «έκφραση», «κριτική»• η Σπάρτη μία αινιγματική και μονολιθική σιωπή: μόνον κάποιο ρυθμικό πολεμικό άσμα του Τυρταίου. Ο δημοκρατικός όχλος απονέμει φυσικά στην Αθήνα την πρωτοκαθεδρία του πολιτισμού, και βλέπει στην Σπάρτη την απουσία του πνεύματος, αισθάνεται την σιωπή της σαν άναρθρη, βίαιη σκοτεινότητα. 

Όμως αν ήταν πράγματι έτσι, πώς να εξηγήσουμε ότι ο Σωκράτης, ο τόσο ομιλητικός, ο πιο περίεργος των Αθηναίων, υπήρξε φίλο-Σπαρτιάτης; Και ο πιο ευγενής και έξυπνος μαθητής του, ο Πλάτωνας, από τον οποίο αρχίζει η φιλοσοφία-και αρχίζει σε μορφή διαλόγου-κοίταζε την Σπάρτη σαν την αληθινή Ελληνική πνευματική καρδιά; 

Διότι έτσι συνέβη: η δημοκρατική παράταξη, η Αθηναϊκή «αριστερά» υποπτεύθηκε ότι ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας "λακωνίζουν", δηλαδή ότι μιμούνται τους Λάκωνες στον ακριβή- συνθετικό λόγο και αναγνωρίζουν στην Σπαρτιατική τάξη την πολιτιστική πρωτοκαθεδρία πάνω στην Ελλάδα, και με την πολιτική έννοια, ότι παίρνουν το μέρος της Σπάρτης, ότι δηλαδή ανήκουν στην «Δεξιά»: κάτι που απαγορευόταν στην Αθήνα.

Βέβαια δεν είναι απλό να εξηγηθεί γιατί η συνοδεία του Σωκράτη-η πιο σημαντική πολιτιστική ανθρώπινη ομάδα που υπήρξε ποτέ- αν και ζούσε μέσα στην Αθηναϊκή ελευθερία, κοίταζε την Σπάρτη ως ένα μοντέλο απαράμιλλου γοήτρου: προπάντων γιατί δημιουργεί αμηχανία στην δημοκρατία να παραδεχτεί ότι η υψηλή κουλτούρα, γεννήθηκε στην Δύση από ένα αντιδραστικό όραμα.

Αλλά η εξήγηση είναι εύκολη για όποιον δεν θρέφει "προοδευτικές" προκαταλήψεις. Φθάνει να θυμίσουμε ότι ο Σωκράτης μιλά, συζητά-και ο Πλάτωνας γράφει σε μορφή διαλόγου και συζήτησης-όχι για μία εγγενή επιθυμία έκφρασης μέσω του λόγου, αλλά ως αντίδραση σε άλλους ομιλητές. Αυτοί αντικρούουν ακούραστα τους Σοφιστές: αυτοί οι τεχνικοί της γνώμης και της επικοινωνίας, αυτοί οι δικηγόροι κάθε περίπτωσης, που υπερηφανεύονταν ότι ξέρουν να πείσουν τον όχλο για οποιαδήποτε θέση αλλά και για την αντίθετη της και-το χειρότερο- ότι μπορούν να διδάξουν σε οποιονδήποτε να κάνει το ίδιο. Η εμφάνιση και η επιτυχία των Σοφιστών δεν θεωρήθηκε στην Αθήνα ως «πρόοδος», αλλά ως αυτό που μαρτυρούσε: Το σύμπτωμα μιας ηθικής κρίσης που κατέκλυζε την κοινωνία. Η νίκη του κυνισμού και του υποκειμενισμού, η χειραγώγηση των συλλογικών συναισθημάτων κατά κάποιο τρόπο συνυφασμένη με τη δημοκρατία, η άρνηση της αλήθειας και η υπεροχή της γνώμης. Κατά μία έννοια, με τους Σοφιστές εισβάλουν στην ιστορία όχι μόνον η διαλεκτική, αλλά η «φλυαρία», η Βαβέλ του « κατά τη γνώμη μου…» 


Ο Γοργίας, ο οποίος υποστήριξε ότι «το σωστό είναι το ωφέλιμο του πιο δυνατού», είναι ήδη πολύ σύγχρονος: φυτεύει το σπόρο για όλους εκείνους που στο μέλλον θα υποκλιθούν στην εξουσία ως την μόνη αλήθεια. Αρχίζει μία διαδρομή στην οποία ο Χέγκελ θα δώσει την πιο συνθετική και καθολική θεωρητική συστηματοποίηση: «ότι είναι πραγματικό είναι ορθολογικό.» Ο Σωκράτης ο λακωνικός κατεβαίνει λοιπόν στην πλατεία, μιμούμενος τους Σοφιστές στην διαλεκτική τεχνική, για να υπερασπιστεί μία αρχή που παραβιάστηκε, μία αλήθεια που δεν είναι πια κοινά αποδεκτή με σιωπηρή συμφωνία.

Συμπτωματική είναι η τεχνική του: περισσότερο από το να μιλάει, κάνει ερωτήσεις. Και οι ερωτήσεις του στοχεύουν να παρακινήσουν τους συνομιλητές του να παραδεχτούν ότι ναι, η δικαιοσύνη δεν μπορεί να περιοριστεί στο συμφέρον αυτού που κυβερνά, ότι η δύναμη δεν είναι ταυτόσημη με την δικαιοσύνη, ότι η δικαιοσύνη-ακόμη και εάν σε αυτόν τον εμπειρικό κόσμο δεν εμφανίζεται παρά αδύναμα και επεισοδιακά-είναι ωστόσο πιο πραγματική από την δύναμη και το συμφέρον του πιο δυνατού, τόσο που ο αυθεντικός με τον εαυτό του άνθρωπος είναι υποχρεωμένος να της αναγνωρίσει μία ανωτερότητα χωρίς συμβιβασμούς. Αλλά όπως είναι γνωστό, ο Σωκράτης αρκείται να οδηγήσει τους άλλους να παραδεχτούν ότι η δικαιοσύνη «δεν» είναι αυτό, δεν είναι εκείνο, δεν είναι το άλλο• δεν δίνει ποτέ έναν δικό του ορισμό του «σωστού». Αρνείται να παράσχει μία φόρμουλα, και όχι μόνον για τον βάσιμο λόγο ότι χρειάζεται να υπερασπισθεί η Αλήθεια απομακρύνοντας την από την αιχμαλωσία της διαλεκτικής-η οποία εμφανίστηκε πλέον στον κόσμο ως η πρωταρχική τεχνική που αντιστρέφει τα διατυπωμένα στο αντίθετο τους.

Με την πιο βαθιά έννοια, ο Σωκράτης δεν κάνει κάτι άλλο από το να βολιδοσκοπεί τα όρια μιας σιωπής που περιέχει την αλήθεια, την οποία αυτός αντλεί-και διδάσκει πώς να αντλείται-πέρα από το λόγο. Πώς να εξηγηθεί ότι αυτή η Ολύμπια σιωπή από την οποία ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας αντλούν τις αστείρευτες λέξεις τους είναι ακριβώς η σιωπή της Σπάρτης;

Στην Ελλάδα, πριν τους Σοφιστές, η γνώση ονομάζεται κατά κανόνα μία «όραση», σε σχέση με την οποία οι γνώσεις που αποκτούνται με τις τεχνικές του λόγου, την συζήτηση, δεν είναι παρά μεταβαλλόμενες και επιφανειακές γνώμες: η παραπλανητική φλυαρία των Σοφιστών. Η «όραση» ως υπέρτατη γνώση ήταν, προσθέτουμε, το αντίστοιχο μιας ύπαρξης που είναι προνόμιο ενός ανθρώπινου τύπου (όχι οποιουδήποτε), που επιπλέον είναι ικανός να μεταμορφωθεί.



Εδώ, υπαινισσόμαστε την μύηση στα Ελευσίνια Μυστήρια στα οποία είχαν πρόσβαση οι ευγενείς Αθηναίοι. Σε αυτά, μαρτυρεί ο Ιππόλυτος, παρουσιαζόταν «σε αυτούς που γινόντουσαν δεκτοί στον ύψιστο βαθμό, το μεγάλο και θαυμαστό και τέλειο μυστήριο της όρασης: ένα στάχυ θερισμένο εν σιωπή. 
Ο Πλάτωνας αναφέρεται συνεχώς σε αυτό που συμβολίζει αυτό το αινιγματικό στάχυ, σε σημείο που κατέστη δυνατή η υποψία ότι η θεωρία των Πλατωνικών Ιδεών ήταν μία προσπάθεια λογοτεχνικής γνωστοποίησης των Ελευσίνιων Μυστηρίων-για τα οποία ο μυημένος έπρεπε να σιωπήσει. Ακόμη περισσότερο, υπαινισσόμαστε το μαντείο των Δελφών: Το ιερό κέντρο του φωτεινού Απόλλωνα. Έτσι η Σπάρτη παρέμεινε άρρηκτα συνδεδεμένη με τον αρχαϊκό Δωρικό πολιτισμό-τον οποίο ζηλότυπα προστατεύει ενώ οι άλλοι άλλαζαν-όπως εξάλλου λέγεται, ο Λυκούργος, που για τους πολλούς ήταν μόνον ο αρχικός νομοθέτης, ο πατέρας της Σπαρτιατικής πολιτικής τάξης, ήταν επίσης και η ονομασία ενός Σπαρτιατικού ιερατικού βαθμού που υπόκειντο στους Δελφούς.

Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε με πιο βαθιά, εξωπολιτική έννοια ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας ήταν φιλο-Σπαρτιάτες; Γιατί αντλούσαν τις λέξεις τους από εκείνη τη σιωπή που φύλασσε η Σπάρτη: μακριά από το να είναι ένας στρατώνας, η πόλη χωρίς τείχη ήταν μία ιερή και στρατιωτική τάξη της οποίας τα άτομα-ασκητικά απαρνούμενα τον εαυτό τους, λαμβάνοντας το κοινό συσσίτιο, φέροντας τα όπλα όπως θα έκανε η πρωταρχική ομάδα των «ίσων», των Ινδοευρωπαίων εταίρων που κατακτούσαν τα νέα εδάφη-διατηρούσαν την αρχική τους προέλευση και έμεναν πιστοί στην βεβαιότητα που έρχεται από την «Όραση», στον πολιτισμό που είναι πριν από την διαλεκτική: εκείνον που «θερίζει το στάχυ εν σιωπή».

Το γεγονός ότι η Σπαρτιατική τάξη ήταν επικεντρωμένη στην στρατιωτική εκπαίδευση σημαίνει δύο πράγματα:

Υποδήλωνε ότι η γνώση δεν κατακτάται με την νοητική οξύτητα, αλλά με την ανάπτυξη του Είναι,την διαμόρφωση του χαρακτήρα.

Ότι η αλήθεια που δεν μπορεί να ειπωθεί πρέπει να υπερασπίζεται με την δύναμη ενάντια στο χάος που θέλει να την ακυρώσει. Αυτή πρέπει να είναι η μόνη νόμιμη χρήση της δύναμης-η δύναμη που επιβάλει την σιωπή πάνω στον θόρυβο του περιβάλλοντος-και που όσο διήρκησε, η «Όραση» δεν είχε επαλειφθεί από τις καρδιές των ανθρώπων.

Δεν επικαλεστήκαμε δύο αρχέγονα αρχέτυπα. Η Σπάρτη και Αθήνα ΕΙΝΑΙ. 
Σε κάθε εποχή ο πολιτισμός είναι Σοφιστικός ή Πλατωνικός. Και εάν σήμερα εξαπλώνεται το ενδιαφέρον για τα τρέχοντα γεγονότα, το κουτσομπολιό, τη φλυαρία, θα θέλαμε οι λέξεις μας να μην είναι μία απλή προσθήκη στο θόρυβο που κρύβει, ή θολώνει, κάθε βεβαιότητα. Αναζητήσαμε πάντοτε λέξεις που αραιώνουν την ομίχλη στην οποία το χάος των γνωμών,  μας κάνει να ζούμε, που φέρνουν στο φως τις κρυφές δυνάμεις που ο διαλεκτικός και δημοσιογραφικός θόρυβος μας κρύβουν.

Λέξεις που δεν σέβονται τα είδωλα του Forum Romanum γιατί στηρίζονται, χωρίς να το λένε, σε μία δυνατή σιωπή.



Πλάτων, Πρωταγόρας, 342c:
"Και για να καταλάβετε ότι τα λόγια μου αυτά είναι αληθινά και ότι οι Σπαρτιάτες έχουν πάρει την καλύτερη μόρφωση πάνω στη φιλοσοφία και τη ρητορική, σας λέω τούτο: αν θελήσει κανείς να συζητήσει με τον τελευταίο από τους Σπαρτιάτες, θα διαπιστώσει πως πάνω στα περισσότερα θέματα αυτός φαίνεται ένα τίποτε· στη συνέχεια όμως, σ' ένα οποιοδήποτε σημείο της συζήτησης, γυρνά και σου πετά ξαφνικά μια εντυπωσιακή φράση, σύντομη κι όλο νεύρο, σαν φοβερός ακοντιστής, έτσι που ο συνομιλητής του να φαίνεται κοντά του σαν μωρό παιδί, τίποτε περισσότερο. Αυτό το έχουν καταλάβει αρκετοί και από τους σημερινούς και από τους παλιούς, δηλαδή ότι καλύτερα λακωνίζει κανείς φιλοσοφώντας παρά ασκώντας τη γυμναστική, αφού παρατήρησαν ότι μόνο ένας άνθρωπος με τέλεια μόρφωση μπορεί να εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο. Σ' αυτούς ανήκει κι ο Θαλής ο Μιλήσιος κι ο Πιττακός ο Μυτιληναίος κι ο Βίας από την Πριήνη κι ο Σόλων ο συμπολίτης μας κι ο Κλεόβουλος από την Λίνδο και ο Μύσων από τις Χηνές· έβδομον μαζί τους λογαριάζουν τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο. Όλοι αυτοί ήταν φανατικοί οπαδοί και εραστές και μαθητές της σπαρτιατικής παιδείας. Απόδειξη ότι κάτι τέτοιο ήταν η σοφία τους είναι οι σύντομες φράσεις, οι αξιομνημόνευτες που έχει πει ο καθένας τους και που, αφού συγκεντρώθηκαν όλοι αυτοί, τις έκαναν κοινό αφιέρωμα στον Απόλλωνα, στο ναό του στους Δελφούς, σαν τον πρώτο καρπό της σοφίας τους, χαράζοντας τα επιγράμματα που λέει και ξαναλέει όλος ο κόσμος: «γνώρισε τον εαυτό σου» και «μακριά από τις υπερβολές». Τώρα, για ποιο λόγο τα λέω αυτά; Γιατί τον παλιό καιρό μ' αυτόν τον τρόπο φιλοσοφούσαν: με σύντομες φράσεις, σαν τους Λάκωνες. " Ακριβώς αυτό που λέει το άρθρο: δεν φιλοσοφούσαν για να ....φιλοσοφούν. Ενώ είχαν παιδεία δεν επέτρεπαν στον εαυτό τους την άσκοπη φλυαρία αλλά ήταν προσηλωμένοι στην βαθύτερη γνώση του εαυτού."


Παρασκευή 17 Αυγούστου 2018

ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και επίσημη ψευδολογία


ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ 
και επίσημη ψευδολογία

Σώτη Τριανταφύλλου
Στις πρόσφατες πυρκαγιές ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε -δεν ήταν η πρώτη φορά- τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά που συνθέτουν την κουλτούρα των κομμουνιστικών κομμάτων και καθεστώτων: συγκάλυψη γεγονότων, ταξικές-ψευδοεπιστημονικές αναλύσεις, απόδοση ευθυνών σε «αντικειμενικές συνθήκες» τόσο ευρείες ώστε ανάγονται στο καπιταλιστικό σύστημα: οι οικονομικές δομές υποτίθεται ότι ευνοούν τις θεομηνίες αντίθετα απ" ό,τι θα συνέβαινε στη σοσιαλιστική ευτοπία όπου θα επικρατούσε γαλήνη και ασφάλεια. Η αυταρχική-ολοκληρωτική ρητορεία (ή σιωπή) επεκτάθηκε σε ομάδες, όπως οι οικολόγοι, που, θεωρητικά, τοποθετούνται σε πιο απομακρυσμένο ομόκεντρο κύκλο: δειλία, εξουσιομανία· τα εν οίκω μη εν δήμω. Παρά την, εκ των πραγμάτων, προσέγγισή του στη σοσιαλδημοκρατία, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι περί αυτού δεν μπορούν να αποφύγουν τις ρίζες τους, τις συγγένειές τους, την ίδια τους την ανθρωπογεωγραφία: τα στελέχη του έχουν μεγαλώσει είτε την αγκαλιά, είτε στη σκιά του ΚΚΕ, ενός ιστορικά -και αναίσχυντα- σοσιαλφασιστικού κόμματος που, υπερέβη σε εγκλήματα όλα τα δυτικοευρωπαϊκά ΚΚ προκαλώντας όχι μόνο «φυσικές», κοινωνικές και οικονομικές καταστροφές αλλά ρημάζοντας τη ζωή των μισών τουλάχιστον Ελλήνων. (Στη συνέχεια, η δυστυχία αποδόθηκε σε ηρωισμό ή στην φρικτή τιμωρία που περιμένει τους προδότες.)
Οι επιλεγόμενες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, όταν δεν σχετίζονται ευθέως με την κομμουνιστική ιδεολογία, «σέβονται» το ΚΚΕ, τουτέστιν τον σταλινισμό και την κοινωνική του μηχανική. Ακόμα και οι πασοκογενείς έχουν μαρξιστική καταγωγή ― δεν προέρχονται από τη σύγχρονη, μετα-μαρξιστική ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Αν και ο ΣΥΡΙΖΑ υπερηφανεύεται για την πολυμορφία του, οι συνιστώσες του μοιράζονται την ίδια νοοτροπία: κολακεία της φτωχολογιάς, αμορφωσιά ή μονομερή, προπαγανδιστική μόρφωση, συγκεντρωτισμό και έλλειψη κάθε σεβασμού για τους ιδεολογικούς και «ταξικούς» εχθρούς.
Ατομικές εξαιρέσεις υπάρχουν· λογικοί άνθρωποι υπάρχουν· αλλά η φωνή τους πνίγεται στον ορυμαγδό της προπαγάνδας. Αν το ΚΚΕ είναι μικρογραφία σταλινικού καθεστώτος επί Ψυχρού Πολέμου -περιέργως, απολαμβάνοντας εκπροσώπησης στα ΜΜΕ και αβρής μεταχείρισης από τις κοινοβουλευτικές δυνάμεις- ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μικρογραφία του καθεστώτος επί Τήξης των Πάγων, που έχει υποστεί μεταρρυθμίσεις και που, ω του θαύματος, έχει αναδειχθεί σε κυβέρνηση. Προκειμένου δε να μην προδώσει τα κομμουνιστικά ιδεώδη, ελέγχεται από κομματικές ομάδες με σκληροπυρηνική ρητορική όπως είναι οι 53 και Σία, καθώς και το πρώην Αριστερό Ρεύμα που μετονομάστηκε Αριστερή Πλατφόρμα και στη συνέχεια Λαϊκή Ενότητα (μια ομάδα που νοσταλγεί τον Λένιν και την εφημερίδα που εξέδιδε μαζί με τον Μάρτοφ στην αρχή του 20ού αιώνα), για να μην πω ότι ελέγχεται και από την τρελοπαρέα «Πλεύση ελευθερίας» διότι ίσως υπερβάλλω.
Τα περισσότερα στελέχη έχουν προκύψει από τα δύο ΚΚΕ-Εξωτερικού και Εσωτερικού- που ήταν κάποτε θανάσιμοι εχθροί, όπως συνηθίζεται στους κομμουνιστικούς κύκλους, αλλά που τώρα ενώνονται μπροστά στη «νεοφιλελεύθερη λαίλαπα» και στον «αντικομμουνισμό» ο οποίος ισοδυναμεί με ηθική κατάπτωση και, πιθανώς, προϋποθέτει χρηματισμό από σκοτεινές δυνάμεις και ιμπεριαλιστικό πρακτοριλίκι. Αν και οι ιστορικοί ηγέτες των δύο αυτών κομμουνιστικών φατριών είχαν αποκτήσει κάποια σοφία στο πέρασμα του χρόνου -λιγότερο ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Γρηγόρης Φαράκος, και περισσότερο, «στην άλλη όχθη», ο Λεωνίδας Κύρκος- αν και είχαν αρχίσει να αντιλαμβάνονται τα εγκλήματα του ΚΚΕ (τα οποία ονόμαζαν «λάθη» και «παραμορφώσεις»), οι νεότερες γενιές, που δημιούργησαν τον Συνασπισμό και ακολούθως τον ΣΥΡΙΖΑ, είτε δεν αντιλαμβάνονταν τίποτα από την οδυνηρή ελληνική ιστορία, είτε ερωτοτροπούσαν με τον αναρχισμό και την τρομοκρατία. Ο «ευρωκομμουνισμός» του ΚΚΕ εσωτερικού πήγε περίπατο: εδώ είναι Βαλκάνια. Για να εξευρωπαϊστεί ένα ασιατικό πείραμα προϋποτίθεται πίστη στον κοινό ευρωπαϊκό πολιτισμό – πράγμα που δεν ίσχυε και δεν ισχύει ούτε για τους περισσότερους ανανεωτικούς (τους οποίους είχε σαγηνεύσει ο Φιντέλ Κάστρο και χρηματοδοτούσε ο Τσαουσέσκου), ούτε φυσικά για τους hardcore φιλοσοβιετικούς, τους δυνάμει συνεργάτες της KGB και της Stasi.
Από τη μεταπολίτευση, το σύστημα της αναξιοκρατίας- κομματοκρατίας ευνόησε τα κομμουνιστογενή στελέχη τα οποία επάνδρωσαν τους μηχανισμούς της διοίκησης και της εκπαίδευσης υποβαθμίζοντάς τους ακόμα περισσότερο. Κοντολογίς, οι Κνίτες, τα ΚΝΑΤ των πανεπιστημίων, αφού έκαναν τα πανεπιστήμια σαν τα μούτρα τους, πήραν την εξουσία προτού πάρουν την κυβέρνηση. Και μολονότι είπαν εξωφρενικά ψέματα για όλα τα μεγάλα γεγονότα των τελευταίων δεκαετιών -απεργίες στην Πολωνία, περεστρόικα, κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου, γερμανική ενοποίηση- η κομμουνιστική ορθοδοξία λογίζεται ακόμα ως πολιτική δύναμη στο πλαίσιο του κοινοβουλευτισμού: την εποχή που σε όλες τις χώρες οι σταλινικοί επιτέλους λούφαζαν, στην Ελλάδα αποκτούσαν επιγόνους με δήθεν εναλλακτικό προφίλ. Δεν αναγνωρίζουμε εναλλακτικό προφίλ για τους φασίστες· αναγνωρίζουμε όμως για τους κομμουνιστές.
Οι προαναφερθέντες Κνίτες -και τα στελέχη της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, τα τάχα πιο σέξι- απεδείχθησαν βασιλικότεροι του βασιλέως: όσοι νεότεροι συνέθεσαν τον ΣΥΡΙΖΑ διακρίνονταν από το μπρουτάλ ζαχαριαδιακό, εμφυλιοπολεμικό ύφος του ΚΚΕ, ύφος που αποτυπώνεται στην πολιτική τους και στα δημοσιογραφικά τους όργανα, αν και παριστάνουν τους απελευθερωμένους από τον κουκουέδικο πουριτανισμό (αίφνης, ανακάλυψαν το σεξ το οποίο τους στερούσε η κομμουνιστική ηθική του μισογύνη, σεμνότυφου και ομοφοβικού χωρικού). Καθήκον αυτών των νέων Κομισαρίων ήταν η αναχαίτιση της «αποκομμουνιστικοποίησης» ακριβώς όπως στα σταλινικά καθεστώτα ήταν η αναχαίτιση της καπιταλιστικής διείσδυσης, της φθοράς των συνειδήσεων.
Η στάση των περισσότερων Συριζέων στις πυρκαγιές -αποποίηση των ευθυνών, εσωτερικά μαχαιρώματα, συνωμοτικότητα, καθαρή βλακεία και τραμπουκισμοί που περνιούνται για παλικαριά- είναι χαρακτηριστική του ΚΚΕ. Το ΚΚΕ δρούσε ανέκαθεν παρασκηνιακά: όχι επειδή ήταν παράνομο· ήταν παράνομο επειδή δρούσε παρασκηνιακά. Αυτό κάνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ: οι μηχανορραφίες, τα ψέματα (τα δήθεν ευγενή ψέματα για το καλό του Κόμματος και του λαού: Schild und Schwert der Partei!), η αδυναμία για καθαρή σκέψη, η ιδεολογική νέφωση, όλα αυτά είναι γνωρίσματα που κληρονόμησε, υπερηφάνως, από το ΚΚΕ. Τιμημένο ΚΚΕ: ή πώς νομιμοποιείται και εκθειάζεται η ψευδολογία· πώς η λογική και η ηθική διαστρέφονται και ο κόσμος περπατάει ανάποδα, με το κεφάλι κάτω, με τα χέρια επάνω.


Τρίτη 19 Ιουνίου 2018

Η ιδεολογική κυριαρχία της Αριστεράς σε 10 παραδείγματα


Η ιδεολογική κυριαρχία της Αριστεράς 
σε 10 παραδείγματα


Aκούμε συχνά για την ιδεολογική κυριαρχία/ ηγεμονία της Αριστεράς.
Τι ακριβώς είναι; Σε τι βαθμό ισχύει; Υπάρχουν παραδείγματα που την αποδεικνύουν;  Στο άρθρο αυτό παρατίθενται 10 απλά και καθημερινά παραδείγματα, ατάκες και συμπεριφορές, που επιβεβαιώνουν ότι η Αριστερά κατέχει πράγματι την ιδεολογική κυριαρχία στη χώρα.
Ότι δηλαδή, ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα ελέγχεται στο μεγαλύτερο μέρος του από την Αριστερά, της οποίας η κοσμοθεωρία θεωρείται κοινώς αποδεκτή, ακόμη κι από αριστερούς που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί- σαν να κουβαλάν την κοσμοθεωρία αυτή στις «εργοστασιακές τους ρυθμίσεις».

 Πάμε να τα δούμε ένα- ένα:
 1) «Αυτό/η/ο δεν είναι η πραγματική Αριστερά»
 Ατάκα που ξεστομίζεται συχνά, ακόμη και από δεξιούς, κάθε φορά που κάποιος που αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερός, τα θαλασσώνει. Η ατάκα αυτή κατά βάθος υποδηλώνει ότι η Αριστερά είναι μια ανώτερη ιδεολογία, ένα μυστικό που διαθέτουν μόνο πάνσοφοι θιβετιανοί μοναχοί, καθώς η παραδοσιακά καταστροφική επίδρασή της, «δεν είναι Αριστερά»!
Παραδείγματα: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι Αριστερά, γιατί έγινε νεοφιλελεύθερος. Ο Στάλιν δεν είναι Αριστερά, είναι φονιάς εκατομμυρίων αθώων. Οι αναρχικοί που τα σπάνε δεν είναι Αριστερά, είναι βάνδαλοι χωρίς ιδεολογία. Και πάει λέγοντας.

 2) «Αριστερά σημαίνει κοινωνική δικαιοσύνη/ ισότητα/ ανθρωπισμός»
 Σε αντίθεση με κάθε άλλη ιδεολογία η οποία κρίνεται πολιτικά, η Αριστερά κρίνεται στην Ελλάδα ηθικά.
Ο «ιδεολογικός ρατσισμός», σύμπτωμα της πενηνταετούς ηγεμονίας, αποτιμά την Αριστερά όχι στη βάση πολιτικών θέσεων, αλλά άυλων κι υπερβατικών ηθικών αξιωμάτων, λες και οι υπόλοιπες ιδεολογίες θέλουν ας πούμε κοινωνική αδικία, βαρβαρότητα και απανθρωπιά.

3) «Οι άνθρωποι είναι πάνω από τα νούμερα»
 Παραδοξότητα, η οποία συνήθως εκφέρεται από ανθρώπους που αποτελούν οι ίδιοι νούμερα. Απότοκο μιας αντίληψης που λέει ότι «οι αριθμοί είναι νεοφιλελευθερισμός», αγνοεί πχ. ότι έλλειμμα 15% σημαίνει υπερχρέωση της χώρας ή περικοπές, ότι δεν βρέχει λεφτά, ότι το κράτος πρόνοιας υπάρχει στο βαθμό που υπάρχουν έσοδα προερχόμενα από την παραγωγικότητα της οικονομίας, ότι κατάρρευση του τραπεζικού τομέα σημαίνει εξαΰλωση καταθέσεων των πολιτών κ.ο.κ.

 4) «Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές των Μνημονίων…»
 Αναλύθηκε σε προηγούμενο άρθρο. Η Ελλάδα που κατηγορείται για υπερβολική απελευθέρωση της οικονομίας, είναι η τελευταία χώρα της Δύσης σε οικονομική ελευθερία, μόλις 30 θέσεις πάνω από την τελευταία, τη Βόρεια Κορέα.

5) «Δεν συμφωνώ με τον Τσε Γκεβάρα, αλλά τον σέβομαι γιατί ήταν επαναστάτης»
 Ο σεβάσμιος αυτός επαναστάτης, λατρεύεται στην ημισοσιαλιστική Ελλάδα, παρά το ότι αποτελούσε συνεπή εχθρό της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ομοφυλοφίλων κ.ο.κ., με ατάκες ακραίου μίσους και ολοκληρωτισμού που θυμίζουν ναζιστή.
Ενδεικτικά: «Οι νέοι πρέπει να μάθουν να σκέφτονται σαν μάζα. Είναι εγκληματικό να σκέφτεσαι σαν μονάδα» ή «πρέπει να δώσουμε ένα τέλος στις εφημερίδες. Η επανάσταση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με ελευθερία του Τύπου».

6) Ανοχή στα παραληρηματικά ρατσιστικά ξεσπάσματα εξεχουσών περσόνων της Αριστεράς 
Τι κι αν η Έλενα Ακρίτα μιλά για πειράματα σε ανθρώπους, τι κι αν ο Βαξεβάνης κάνει ομοφοβικά αστειάκια, τι κι αν ο Λάκης Λαζόπουλος συνδέει την αναπηρία με την παράνοια εξαιτίας της καθήλωσης σε μια καρέκλα- η Αριστερά παραμένει αμόλυντη!
Άλλωστε «αυτοί δεν είναι αριστεροί» (βλ. κατηγορία 1), κάτι το οποίο δεν θα ίσχυε αν τις ίδιες δηλώσεις έκαναν δημοφιλείς προσωπικότητες της Δεξιάς.
Εκεί, το μίσος και ο ρατσισμός θα ήταν «προϊόν μιας βάρβαρης ιδεολογίας» κι όχι φυσικά «μια ατυχής δήλωση που δεν πρέπει να γενικεύεται».

7) Αντιμετώπιση της βίας ενός αριστερού σε σχέση με αυτή ενός φασίστα
 Όταν η  Χρυσή Αυγή διέλυσε τους πάγκους των μεταναστών, σύσσωμη η ελληνική κοινωνία (πλην των φασιστών), κατέκρινε τη βίαιη αυτοδικία του πεζοδρομίου. Όταν οι συνδικαλιστές έσπαγαν στο ξύλο καταναλωτές που πήγαιναν να ψωνίσουν στα ανοικτά καταστήματα την Κυριακή ή όταν αριστεροί φοιτητές τραμπούκιζαν καθηγητές πανεπιστημίου πετώντας σκουπίδια στα γραφεία τους, η παράνομη μεν πράξη, ήταν αποτέλεσμα οργής με δίκαια αιτήματα.

8) Αριστερά και Δημοκρατία είναι έννοιες ταυτόσημες
 Στην Ελλάδα επικρατεί η αντίληψη ότι αν είσαι Αριστερός, είσαι αυτομάτως και δημοκράτης. Τι κι αν η ιστορική εμπειρία του σοσιαλισμού έχει δείξει το αντίθετο, τι κι αν ο εμφύλιος ήταν ένοπλη απόπειρα ανατροπής του πολιτεύματος, Αριστερά και Δημοκρατία είναι το ένα και το αυτό. Πάλι καλά που ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ και η πρωτοφανής προσπάθεια ελέγχου και φίμωσης των ΜΜΕ, αρχίζει να κλυδωνίζει αυτή την τόσο βολική αλήθεια.

9) Σχολική εκπαίδευση
 Η σχολική εκπαίδευση έχει έναν προσανατολισμό απόλυτα εναρμονισμένο με το newspeak της Αριστεράς, κάτι που εύκολα διακρίνεται στο μάθημα της λυκειακής έκθεσης. Κάθε μαθητής οποιουδήποτε ελληνικού σχολείου, θα θυμάται ότι η πρώτη λύση σε κάθε πρόβλημα είναι το «κράτος», ότι το «άτομο», το «ιδιωτικό», το «κέρδος» και τα «συμφέροντα» είναι λέξεις αρνητικές, κι ότι ο ανταγωνισμός, η αριστεία και η αξιολόγηση, ήταν έννοιες που έπρεπε να αναφέρονται με μέτρο, χωρίς ιδιαίτερη έμφαση κι επιμονή.
Η σχολική εκπαίδευση συνδράμει στη διαμόρφωση της ακριβώς παρακάτω κατηγορίας.

10) Ποινικοποίηση λέξεων
 Μπορείς άνετα να πεις ότι αυτός που επιβαίνει λαθραία είναι λαθρεπιβάτης, ότι αυτός που εμπορεύεται λαθραία είναι λαθρέμπορος, αλλά είναι ισοδύναμο του φασισμού να πεις λαθρομετανάστη αυτόν που μεταναστεύει λαθραία. Παρά την ετυμολογική ανάλυση που αποδεικνύει ότι το «λαθραίος» προσδιορίζει τη μετανάστευση κι όχι την ανθρώπινη ύπαρξη, η γλωσσική ηγεμονία της Αριστεράς επιβάλλει τους όρους της.
Στην ίδια κλίμακα, λέξεις όπως «κεφάλαιο», «πολυεθνικές», «πλούτος», «ιδιωτικοποίηση», «δημόσια τάξη», «πατρίδα», «καταστολή» θεωρούνται αρνητικές, και πρέπει να εμφανίζονται σε παραλλαγές, πχ «στόχος μας είναι η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με κοινωνικό πρόσημο» ή «η καταστολή πρέπει να χρησιμοποιείται ως έσχατη λύση, το βάρος πρέπει να δοθεί στην παιδεία».

Μιχάλης Νταγγίνης

Δευτέρα 28 Μαΐου 2018

Η Γενιά του Εγώ


Η Γενιά του Εγώ

Όταν ήταν παιδιά τους έλεγαν ότι είναι οι καλύτεροι. Σήμερα παίρνουν αντικαταθλιπτικά γιατί αισθάνονται ότι δεν ανταποκρίνονται στην εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους. Ποιoς φταίει;

Εδώ και μερικές δεκαετίες τα παιδιά του δυτικού κόσμου μεγαλώνουν με κανακέματα και επαίνους και διαρκείς τονωτικές ενέσεις του Εγώ τους σε μια καλών προθέσεων προσπάθεια ενίσχυσης της αυτοεκτίμησής τους. Πού οδήγησε αυτό; Στην εμφάνιση μιας γενιάς που αν και επισήμως ονομάζεται Γενιά Υ (ως διάδοχος της Γενιάς Χ), τώρα διεκδικεί τον καθόλου κολακευτικό τίτλο της «Γενιάς του Εγώ». Οι εκπρόσωποί της εμφανίζονται εγωκεντρικοί και νάρκισσοι, έχουν υπερτιμημένη άποψη για τον εαυτό τους και διακατέχονται από υπερβολικά υψηλές και έξω από τις δυνατότητές τους προσδοκίες, με αποτέλεσμα να «λυγίζουν» ευκολότερα κάτω από τις δυσκολίες της πραγματικής ζωής και να ρέπουν περισσότερο προς την κατάθλιψη. Το να σπεύσουμε να τους κατηγορήσουμε είναι εύκολο. Είναι όμως πολύ πιο εποικοδομητικό να κάνουμε μια γερή κριτική και να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που έχουμε υιοθετήσει ως «καλύτερο» για την ανατροφή των παιδιών μας. Οι ειδικοί έχουν ήδη μπει στη διαδικασία και οι προτάσεις τους είναι πραγματικά ενδιαφέρουσες.

«Τους νέους σήμερα συνεχίζουν να τους παραχαϊδεύουν για πολύ καιρό, ενώ θα έπρεπε πολύ νωρίτερα να έχουν αρχίσει να μαθαίνουν ότι δεν είναι τέλειοι». Αυτό ήταν το συμπέρασμα του HS, ενός μπλόγκερ που σχολίαζε ένα άρθρο των «New York Times» το οποίο οίκτιρε την κατάσταση της σημερινής νεολαίας. Το πρόβλημα με τα παιδιά, συνέχιζε, είναι ότι έχουν μια «παραφουσκωμένη» άποψη για τον εαυτό τους επειδή έχουν μεγαλώσει έτσι ώστε να πιστεύουν πως καθετί που κάνουν είναι αξιόλογο και σημαντικό. Δεν επρόκειτο για κάποιον γερογκρινιάρη αλλά για έναν νεαρό που έγραφε για την ίδια του τη γενιά, εκείνους που γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1980 και στο 2000 και έχουν ονομαστεί Γενιά Υ ή Γενιά του Εγώ.

Οπως καταλαβαίνει κανείς από το όνομά της, η Γενιά του Εγώ έχει προσελκύσει ήδη τα πυρά. Οι εκπρόσωποί της κατηγορούνται ότι είναι κακομαθημένοι, αλαζονικοί και νάρκισσοι, ότι έχουν μια αδικαιολόγητη αίσθηση πως δικαιωματικά όλα τους ανήκουν. Οι καθηγητές παραπονούνται ότι οι σημερινοί φοιτητές απαιτούν μόνιμη προσοχή. Οι εργοδότες δυσκολεύονται να καταπιούν τα υπερδιογκωμένα εγώ των νεαρών υπαλλήλων τους, ενώ οι ψυχοθεραπευτές λένε ότι βλέπουν μια νέα γενιά ασθενών οι οποίοι έχουν κατάθλιψη επειδή δεν μπορούν να φθάσουν στο ύψος των υπερβολικών προσδοκιών τους. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το φταίξιμο βρίσκεται στους γονείς, στους δασκάλους και στους άλλους ενηλίκους οι οποίοι υπερέβαλαν στο να μεγεθύνουν την άποψη που έχουν τα παιδιά για τον εαυτό τους από τα πρώτα τους χρόνια.
Οι κατηγορίες αυτές δεν βαρύνουν μόνο τη Γενιά Υ αλλά και μια ολόκληρη φιλοσοφία για την ανατροφή των παιδιών, η οποία ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 και εξακολουθεί να ισχύει ακόμη. Αν είναι βάσιμες, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε την άποψη ότι η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσουμε το ότι θα εκμεταλλευθούν στο έπακρο τις δυνατότητές τους. Τι λένε λοιπόν τα στοιχεία; Είναι η σημερινή νεολαία πραγματικά πιο εγωιστική από τις παλαιότερες γενιές; Αν είναι έτσι, αποτελεί αυτό πρόβλημα; Και αν η σύγχρονη δυτική κουλτούρα της οικοδόμησης αυτοεκτίμησης είναι ένοχη, τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό;

Παραφουσκωμένο Εγώ
Ενας από τους πλέον ένθερμους επικριτές της σημερινής νεολαίας είναι η Τζιν Τουένγκι, ψυχολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας και συγγραφέας τού «Generation Me». Για να βρούμε αποδεικτικά στοιχεία υπέρ του υπερδιογκωμένου Εγώ της Γενιάς Υ αρκεί, όπως λέει, να κοιτάξουμε την ετήσια μελέτη των αμερικανών πρωτοετών φοιτητών που περιλαμβάνει 9 εκατ. φοιτητές κολεγίου. Αποκαλύπτει ότι το 52% των συμμετεχόντων του 2009 θεωρούσε πως είχε επίπεδα κοινωνικής αυτοπεποίθησης υψηλότερα από εκείνα του μέσου γενικού πληθυσμού σε σχέση με το 30% των φοιτητών που δήλωνε το ίδιο στη μελέτη του 1966. Οι σημερινοί φοιτητές επίσης αξιολογούν τη νοητική τους αυτοπεποίθηση, τις δεξιότητές τους στο να μιλούν δημόσια καθώς και τις ηγετικές τους ικανότητες περίπου κατά 50% υψηλότερα από ό,τι οι ομόλογοί τους του 1966.
Η υπερβολική σημασία της αυτοεκτίμησης για τη Γενιά Υ σκιαγραφήθηκε σε ένα πείραμα το 2010. Μια ομάδα με επικεφαλής τον Μπραντ Μπούσμαν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο στο Κολόμπους διαπίστωσε ότι οι φοιτητές έδιναν στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους - π.χ., το να πάρουν μεγαλύτερο βαθμό ή να δεχθούν μια φιλοφρόνηση - μεγαλύτερη αξία από ό,τι στις ανταμοιβές που κινητοποιούν την ανθρωπότητα από τις απαρχές της ύπαρξής της, όπως το να φάει κάποιος το αγαπημένο του φαγητό ή το να επιδοθεί σε σεξουαλική δραστηριότητα. Οι φοιτητές επίσης αξιολογούσαν αυτή την επιβράβευση υψηλότερα από το να κερδίσουν χρήματα, να πιουν αλκοόλ ή να δουν τον καλύτερό τους φίλο. Διερευνώντας περισσότερο οι επιστήμονες ζήτησαν από τους φοιτητές να αξιολογήσουν το πόσο ήθελαν καθεμιά από αυτές τις ανταμοιβές καθώς και την ευχαρίστηση που λάμβαναν από αυτές. Το να θέλει κάποιος κάτι περισσότερο από ό,τι του αρέσει θεωρείται ένδειξη εθισμού. Σε όλες τις περιπτώσεις η ανταμοιβή «τούς άρεσε» περισσότερο από ό,τι «την ήθελαν», αλλά η διαφορά ανάμεσα στα δύο ήταν μικρότερη σε ανταμοιβές που πρόσφεραν ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.

Γεγονός ή προκατάληψη;
Η εικόνα δεν είναι ωστόσο τόσο απλή. Ο Μαρκ Λίρι, κοινωνικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ του Ντάραμ της Βόρειας Καρολίνας, προειδοποιεί ότι τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν είναι τόσο ελιτίστικα όσο ήταν τη δεκαετία του 1960 και άρα το δημογραφικό προφίλ των φοιτητών έχει αλλάξει καθιστώντας τις παλαιότερες και τις σημερινές ομάδες φοιτητών μη απόλυτα συγκρίσιμες. «Δεν γνωρίζουμε αν αυτή είναι μια πραγματική αλλαγή ή αν έχει να κάνει με μια αλλαγή των ανθρώπων που εξετάζονται» λέει.
Πράγματι, η Κάλι Τρεζνιέφσκι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις ανέλυσε μια μελέτη 400.000 μαθητών γυμνασίου που διεξάγεται τα τελευταία 30 χρόνια, από το 1976, και δεν βρήκε στοιχεία για αύξηση του εγωισμού σε αυτή την ελαφρώς νεαρότερη ομάδα. «Οι βαθμολογίες στην αυτοεκτίμησση δεν έχουν αλλάξει καθόλου» λέει. Υποπτεύεται ότι ορισμένοι ψυχολόγοι, κυρίως μιας μεγαλύτερης ηλικίας, διακατέχονται από μια πανάρχαια προκατάληψη. «Επικρίνουμε την επόμενη γενιά. Αυτό ακριβώς κάνουμε» τονίζει. Είναι πιθανόν, υποστηρίζει, όλοι και όχι μόνο η Γενιά Υ, να έχουμε σταδιακά γίνει πιο εγωκεντρικοί - καθώς όμως τα στοιχεία είναι περιορισμένα στις άλλες ηλικιακές ομάδες, είναι δύσκολο να εξετάσει αυτή την ιδέα της.

Η «Γενναιόδωρη Γενιά»;
Ακόμη πιο επιφυλακτικός είναι ο Τζέφρι Αρνέτ, ψυχολόγος ο οποίος μελετά την εφηβεία στο Πανεπιστήμιο Κλαρκ της Μασαχουσέτης. Επισημαίνει ότι σήμερα οι νέοι προσφέρουν εθελοντική δουλειά σε φιλανθρωπικά έργα σε μεγαλύτερους αριθμούς από ποτέ και ότι ενδιαφέρονται περισσότερο για τις κοινωνικές ανισότητες από ό,τι ενδιαφέρονταν οι γονείς τους. Φθάνει μάλιστα ως το σημείο να ονομάζει τη Γενιά Υ «Γενναιόδωρη Γενιά».
Παρ' όλα αυτά, οι περισσότεροι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι έχει σημειωθεί μια πραγματική αύξηση της αυτοεκτίμησης - τουλάχιστον στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το φαινόμενο έχει μελετηθεί περισσότερο. Το ερώτημα του αν αυτό αποτελεί πρόβλημα παραμένει ανοιχτό. Οταν ο αμερικανός ψυχολόγος Γουίλιαμ Τζέιμς επινόησε τον όρο «αυτοεκτίμηση» τη δεκαετία του 1890, τον είχε προσδιορίσει ως τον λόγο των επιτυχιών ενός ατόμου προς τις «φιλοδοξίες» ή τους στόχους του. Με άλλα λόγια, η αυτοεκτίμηση είναι ένα υποκειμενικό μέτρο της αξίας του καθενός που αυξάνεται καθώς επιτυγχάνει τους στόχους του. Αυτό ταιριάζει με τον ορισμό που δίνει το λεξικό: «Ο σεβασμός ή η ευνοϊκή άποψη κάποιου για τον εαυτό του». Τι το κακό μπορεί να υπάρχει σε αυτό;

Ματαιοδοξία και ναρκισσισμός
Στις ημέρες μας, παρ' όλα αυτά, η αυτοεκτίμηση έχει αποκτήσει ένα δεύτερο νόημα: «Μια αδικαιολόγητα καλή γνώμη κάποιου για τον εαυτό του, ματαιοδοξία». Αυτός είναι ο ορισμός που ταιριάζει καλύτερα στη Γενιά Υ, σύμφωνα με την κυρία Τουένγκι. Και αυτή είναι η πηγή του προβλήματος. Κατ' αρχάς, τα παραφουσκωμένα εγώ δημιουργούν σε πολλά νεαρά άτομα μη ρεαλιστικές προσδοκίες και η ανικανότητά τους να τις εκπληρώσουν μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Δεν είναι σύμπτωση, λέει, ότι το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών στην Ατλάντα της Τζόρτζια ανέφερε τον περασμένο Οκτώβριο πως ένας στους εννέα Αμερικανούς άνω των 12 ετών παίρνει αυτή τη στιγμή αντικαταθλιπτικά - αριθμός τετραπλάσιος από το αντίστοιχο ποσοστό στα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Η κυρία Τουένγκι βλέπει ένα άλλο δείγμα επικίνδυνα διογκωμένης αυτοεκτίμησης στα αυξανόμενα επίπεδα του ναρκισσισμού. Διαπίστωσε ότι διπλάσιοι φοιτητές είχαν υψηλά επίπεδα ναρκισσισμού το 2006 σε σχέση με τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Οι νάρκισσοι τείνουν να μην ανέχονται την κριτική και έχουν ροπή προς την εξαπάτηση και την επιθετικότητα. «Αυτοί είναι οι άνθρωποι που έρχονται στο γραφείο σου και κάνουν ολόκληρο καβγά για έναν βαθμό» λέει. Επίσης ανησυχούν περισσότερο για την εξωτερική τους εμφάνιση και, όπως τονίζει, οι Αμερικανοί καταφεύγουν στην πλαστική χειρουργική σε μεγαλύτερους αριθμούς από ποτέ. Στο τελευταίο της βιβλίο, «The Narcissism Epidemic», το οποίο έχει γράψει μαζί με τον Γ. Κιθ Κάμπελ (Free Press, 2009), αφηγείται ανέκδοτα για ανθρώπους που προσέλαβαν δήθεν παπαράτσι για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι είναι διάσημοι ή αγόρασαν τεράστια σπίτια με δάνεια ως απόδειξη του αμερικανικού παραφουσκωμένου εγώ.

Εγώ και στη... μουσική
«Το έχουμε παρακάνει με τον ατομισμό» λέει η κυρία Τουένγκι και αυτό αντανακλάται και στην ποπ κουλτούρα. Μαζί με τον ψυχολόγο Νέιθαν Ντε Βαλ και άλλους ερευνητές κατέγραψαν μια αύξηση της χρήσης της λέξης «εγώ» στους στίχους των αμερικανικών ποπ επιτυχιών από το 1980 ως το 2007. Ταυτοχρόνως η συχνότητα λέξεων που σχετίζονται με άλλους ανθρώπους, με την κοινωνική αλληλεπίδραση και τα θετικά συναισθήματα έχει μειωθεί. Η κυρία Τουένγκι θεωρεί υπεύθυνους τέσσερις παράγοντες: τις αλλαγές στη συμπεριφορά των γονέων, τη λατρεία της διασημότητας, το Διαδίκτυο και τον εύκολο δανεισμό. «Ολοι αυτοί οι παράγοντες επιτρέπουν στους ανθρώπους να έχουν μια διογκωμένη αίσθηση του εαυτού τους, στην οποία το φαίνεσθαι της επίδοσης είναι πιο σημαντικό από αυτή καθαυτή την επίδοση» λέει.
Αλλοι κατηγορούν το κίνημα της αυτοεκτίμησης που ξεκίνησε στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του 1980. Δυστυχώς, λέει ο κ. Λίρι, το κίνημα γεννήθηκε από μια παρανόηση. Μελέτες είχαν δείξει έναν συσχετισμό ανάμεσα στην υψηλή αυτοεκτίμηση και στις θετικές εξελίξεις στη ζωή. «Ο κόσμος βιάστηκε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αυτοεκτίμηση ήταν η αιτία αυτών των άλλων πραγμάτων αλλά δεν είναι» λέει. Υστερα από τρεις δεκαετίες και πολλά προγράμματα ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης επικρατεί η άποψη ότι ο καλύτερος τρόπος να αναθρέψει κάποιος τα παιδιά του είναι να οικοδομήσει την αυτοεκτίμησή τους μέσα από συνεχείς επαίνους και θετικές αναδράσεις. Τα στοιχεία είναι όμως είναι ασαφή, στην καλύτερη περίπτωση.

Μειωμένη αντοχή στις δυσκολίες
Το 2003 μια ομάδα με επικεφαλής τον Ρόι Μπαουμάιστερ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Φλόριδας στο Ταλαχάσι διεξήγαγε μια μετα-ανάλυση των προηγούμενων ερευνών. Η εικόνα που αναδείχθηκε ήταν σύνθετη. Διαπίστωσαν ότι η υψηλή αυτοεκτίμηση σχετιζόταν γενικά με πιο χαρούμενη διάθεση και ανάληψη πρωτοβουλίας, ενώ η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνδεόταν με κατάθλιψη. Παρ' όλα αυτά, αντίθετα με το αναμενόμενο, τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση καταθλίβονταν περισσότερο σε στιγμές στρες, ενώ εκείνα που είχαν χαμηλή αυτοεκτίμηση έδειχναν μεγαλύτερη αντοχή όταν έρχονταν αντιμέτωπα με τα σκαμπανεβάσματα της ζωής. Φάνηκε επίσης ότι η προσπάθεια ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης των μαθητών δεν βελτίωνε τις επιδόσεις τους στα μαθήματα και μπορούσε μερικές φορές να είναι αντιπαραγωγική. Η υψηλή αυτοεκτίμηση φάνηκε να προστατεύει τα κορίτσια από τα νταηλίκια, δεν εμπόδιζε όμως τα παιδιά να καπνίσουν, να πιουν, να πάρουν ναρκωτικά ή να κάνουν σεξ - αντιθέτως, τα ωθούσε στο να δοκιμάσουν αυτά τα πράγματα. Οι καλές επιδόσεις στην εργασία σχετίζονταν μερικές φορές με την υψηλή αυτοεκτίμηση, ο συσχετισμός όμως ήταν ευμετάβλητος και η σχέση της αιτιότητας ασαφής. Η αυτοεκτίμηση δεν μπορούσε να προβλέψει ούτε την ποιότητα ούτε τη διάρκεια των σχέσεων. Η γενική εικόνα ήταν τόσο συγκεχυμένη ώστε ο κ. Μπαουμάιστερ και η ομάδα του θεώρησαν ότι δεν μπορούν να εγκρίνουν προγράμματα για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης.
Σήμερα οι ψυχολόγοι συμφωνούν στο ότι η υψηλή αυτοεκτίμηση αποτελεί συχνότερα τη συνέπεια θετικών γεγονότων στη ζωή παρά την αιτία τους - ένα μήνυμα το οποίο ακόμη δεν έχει περάσει σε γονείς και δασκάλους. Ο κ. Λίρι φθάνει ως το σημείο να διαβεβαιώνει ότι η αυτοεκτίμηση που ενισχύεται με τεχνητό τρόπο, χωρίς αναφορά σε επιτεύγματα, δεν έχει καμία εγγενή αξία. Εν τω μεταξύ ο εκπαιδευτικός ψυχολόγος Χέρμπερτ Μαρς του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης υποστηρίζει ότι θα πρέπει να σκεφτόμαστε την αυτοεκτίμηση ως ένα τμήμα της ευρύτερης έννοιας ενός πράγματος που ονομάζεται αυτοαντίληψη και το οποίο περιλαμβάνει επίσης τις απόψεις που έχει κάποιος για την εθνοτική και μορφωτική του ταυτότητα, καθώς και για το φύλο του. Πιστεύει ότι η καλή αυτοαντίληψη και η υψηλή εκπαιδευτική απόδοση αποτελούν την αιτία και το αποτέλεσμα η μια της άλλης. «Αυτό είναι που κάνει τόσο δύσκολη τη δουλειά των δασκάλων» λέει. «Δεν πρέπει μόνο να διδάξουν δεξιότητες, πρέπει επίσης να οικοδομήσουν την πίστη των παιδιών στον εαυτό τους και μετά να συνδέσουν αυτά τα δύο».

Πιο σημαντικός ο αυτοέλεγχος
Ο κ. Μπαουμάιστερ υποστηρίζει ότι, αντί να «χτίζουμε» το εγώ των παιδιών, θα πρέπει να οικοδομήσουμε τον αυτοέλεγχό τους. Στο καινούργιο βιβλίο του «Willpower: Rediscovering Our Greatest Strength» (Allen Lane, 2012) παρουσιάζει στοιχεία υπέρ του ότι η δύναμη της θέλησης και όχι η αυτοεκτίμηση είναι το απαραίτητο συστατικό για μια επιτυχημένη ζωή. Υποστηρίζει ότι τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους και να επιμένουν σε δύσκολα έργα ώστε να μπορέσουν να επιτύχουν τους στόχους τους, κάτι το οποίο θα ενισχύσει με φυσικό τρόπο την αυτοεκτίμησή τους. Οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας ενθαρρύνοντας τα παιδιά να αποκτήσουν καλές συνήθειες. Και αντί να τους παρέχουν διαρκή και επομένως ανούσιο έπαινο, θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα πραγματικά επιτεύγματα. Αν η προσέγγιση του κ. Μπαουμάιστερ φαίνεται υπερβολικά αυστηρή, ο κ. Λίρι είναι πιο πραγματιστής. Το μήνυμα που θα πρέπει να στέλνουν οι γονείς στα παιδιά τους, λέει, είναι ότι τα αγαπούν ακόμη και αν δεν είναι τέλεια και ότι μπορούν να βελτιωθούν. «Δώστε τους ειλικρινή πληροφόρηση»επισημαίνει. «Και πάνω από όλα, μη λέτε στο παιδί σας ότι είναι το καλύτερο παιδί του κόσμου γιατί κανένα δεν είναι».


Στροφή προς τους άλλους
Η υπερβολική αυτοεκτίμηση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, το ίδιο όμως ισχύει και για τη χαμηλή αυτοεκτίμηση. Στην εφηβεία τα παιδιά γίνονται ευάλωτα καθώς ο «συμπαγής» εγωκεντρισμός που έχουν στα πρώτα τους χρόνια αρχίζει γρήγορα να αποκτά ρωγμές. Στα κορίτσια η πτώση της αυτοεκτίμησης είναι μεγαλύτερη από ό,τι στα αγόρια, και στα δυο φύλα όμως η αλλαγή είναι μόνιμη. Επίσης σε αυτές τις ηλικίες η αυτοεκτίμηση μπορεί να είναι υψηλή αλλά ταυτόχρονα ασταθής, να καταποντίζεται με την πρώτη κριτική.

Οι γονείς φυσικά θέλουν να προστατεύσουν το παιδί τους σε αυτή την κρίσιμη ηλικία, όμως το να το στολίζουν με αβάσιμους επαίνους δεν είναι η λύση. Μια καλύτερη τακτική είναι να ενθαρρύνουν τα παιδιά να σκέφτονται τους άλλους. Μια από τις πολλές μελέτες που δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση έγινε από την Τζένιφερ Κρόκερ και την Εϊμι Κανεβέλο του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο στο Κολόμπους, σε περίπου 200 ζεύγη φοιτητών. Διαπίστωσαν ότι όσοι προσπάθησαν να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους βάζοντας τον ή την συγκάτοικό τους να τους αναγνωρίσει τα καλά σημεία τους απέτυχαν: τόσο η αυτοεκτίμηση των ίδιων όσο και η γνώμη των συγκατοίκων τους για εκείνους μειώθηκαν μέσα στους τρεις μήνες που διήρκεσε το πείραμα. «Εκείνο που πραγματικά λειτούργησε ήταν το να δείχνουν έμπρακτα ότι ενδιαφέρονται πραγματικά για τον συγκάτοικό τους» λέει η κυρία Κρόκερ.