Τετάρτη 27 Μαρτίου 2019

Το ηθικό μειονέκτημα της Aριστεράς


Γράφτηκε από τον Κώστα Κούρκουλο
«Στους νικητές αρκεί η νίκη» ψέλλιζε ο Σπύρος Μαρκεζίνης, βλέποντας τους νικητές του εμφυλίου, τυφλωμένους από το μίσος να κανιβαλίζουν πάνω στους ηττημένους και να τους μετατρέπουν σε μάρτυρες. Διότι αυτός ήξερε πολύ καλά πως, σε μία θρησκευόμενη χώρα στην οποία η εκκλησία γιορτάζει ολόκληρο πάνθεο αγιοποιημένων μαρτύρων, οι μάρτυρες θα ήταν τελικά οι ηθικοί νικητές.
Και πράγματι, επιτελέστηκε ακόμη μία «πανουργία» της ιστορίας. Αφού, λόγω της στάσης των νικητών, οι ηττημένοι αγιοποιήθηκαν. Και ως άγιοι της ιστορίας, την «έγραψαν» κι από πάνω. Έτσι, η ήττα στο πεδίο της μάχης, μετατράπηκε σε ιδεολογικό και ηθικό θρίαμβο των ηττημένων.
Βεβαίως, στην ιδεολογική και ηθική κυριαρχία της Αριστεράς, έπαιξε σημαντικό ρόλο και η ποιότητα των νικητών. Και δεν εννοούμε μόνον τον εσμό των δωσιλόγων και μαυραγοριτών, οι οποίοι ήταν δευτερεύουσα αριθμητικά ομάδα, αλλά κυρίως τη λούμπεν φιλοβασιλική παράταξη.
Και όπως ήταν φυσικό, ως προϊόν της ηθικής κυριαρχίας της Αριστεράς, προέκυψε και το αντίστοιχο ιδεολόγημα: Ήταν το λεγόμενο «ηθικό πλεονέκτημα» της Αριστεράς. Το οποίο, μετά και την αδιάκριτη προληπτική δίωξη των αριστερών από τη χούντα, εγκαταστάθηκε στη συλλογική μας συνείδηση και έκτοτε την υπερκαθορίζει, ως «συλλογικό υπερεγώ». Δεν είναι τυχαίο ότι, όποιος εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης του «ηθικού πλεονεκτήματος», κατέκτησε και το δικαίωμα να ορίζει ως υπέρτατος κριτής, κεντρικές μας «σημασίες», όπως: Ποιος είναι «με το λαό», ποιος είναι «εχθρός του λαού» κ.ο.κ. Και όχι μόνον, αλλά απένειμε στον εαυτό του και την εξουσία να απαγορεύει την κριτική στις πράξεις του και στις διακηρύξεις του, αφού οι άγιοι δεν κρίνονται.
Η περίπτωση του ΚΚΕ, το οποίο εμφανίζεται ως απώτερος ιδιοκτήτης του «ηθικού πλεονεκτήματος», είναι εφιαλτική. Διότι, με την εκμετάλλευσή του, απέκτησε την ασυλία να ενοχοποιεί και να απαγορεύει κάθε κριτική για τις πράξεις και τις διακηρύξεις του. Και όχι μόνον, αλλά πέτυχε να επιβάλει ακόμη και στους αντιπάλους του, να ονομάζουν «συνέπεια» την εκ μέρους του παρανοϊκή εμμονή σε ό,τι διαψεύστηκε και «αγωνιστική συμπεριφορά», οποιαδήποτε πράξη δολιοφθοράς επιχειρεί κατά της οικονομίας της χώρας!
Ανακύπτει όμως το ερώτημα: Είναι πραγματικό το «ηθικό πλεονέκτημα» που απονεμήθηκε στην Aριστερά ή πρόκειται για φαντασίωση; Το πρώτο που πρέπει να εκκαθαριστεί, είναι τι όρισε η σταλινική Aριστερά ως ηθική; Η απάντηση είναι γνωστή: Την ταύτιση με αυτό που ονόμασε «σκοπούς της ιστορίας». Οι οποίοι δεν είναι τίποτε άλλο, από την εκ μέρους της κατάκτηση της εξουσίας, με όλα τα μέσα, στο όνομα μιας συγκεκριμένης «κοινωνικής τάξης». Την οποία «κοινωνική τάξη» μας διαβεβαιώνει ότι εκπροσωπεί, χωρίς όμως ποτέ να επιδείξει την σχετική «εξουσιοδότηση». Που πάει να πει πως τόσο οι  «σκοποί της ιστορίας», όσο και η εκ μέρους της «εκπροσώπηση» συγκεκριμένης κοινωνικής τάξης, είναι μία φαντασίωση της σταλινικής αριστεράς. Όπου, ως μοναδική «απόδειξη» για την βασιμότητα της φαντασίωσής της, επικαλείται την ίδια τη φαντασίωσή της!
Συνεχίζοντας, ό,τι υπηρετεί τον «σκοπό της ιστορίας», δηλαδή την κατάκτηση της εξουσίας από την Αριστερά, είναι η εκπλήρωση της ανώτατης ηθικής. Γι’ αυτό, ακόμη και τα εγκλήματα -αν υπηρετούν τον συγκεκριμένο σκοπό- ονομάζονται «ηθική».
Έτσι, «ηθική» ήταν τα σαρανταπεντάρια της 17Ν, διότι σκότωναν για να «επιταχύνουν» την πραγμάτωση των «σκοπών της ιστορίας». Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κουφοντίνας στο βιβλίο του μιλάει συνεχώς για την «αίσθηση της   ιστορίας», την οποία δήθεν διαθέτει. Και όχι μόνον, αλλά ως «μυημένος» λαμβάνει και μηνύματα από το μέλλον, αφού -όπως λέει- αφουγκράζεται τη «βουή της ιστορίας». Με άλλα λόγια  δηλώνει ότι «ακούει φωνές» από το μέλλον. Είναι οι «φωνές» που θεωρεί ότι του δίνουν το δικαίωμα στη ζωή και στο θάνατο των άλλων.
«Ηθική» είναι επίσης, η μεγαλύτερη επιχείρηση εξαπάτησης που γνωρίσαμε ποτέ, η οποία εξαπολύθηκε από τη σημερινή νεοσταλινική Aριστερά. Και είναι «ηθική», επειδή υπηρετεί την άνοδο, αλλά και την διατήρησή της στην εξουσία.  Δεν είναι τυχαίο ότι, η «ηθική» αυτή επέτρεψε τα πάντα. Έτσι, είδαμε να αλλάζει το νόημα των λέξεων, προκειμένου να καταργηθεί η διαφορά αλήθειας - ψέματος. Μέχρι τέτοιου σημείου μάλιστα, ώστε να μετατρέπεται στα χέρια τους η γλώσσα, από όργανο επικοινωνίας σε εργαλείο τεχνητής πρόκλησης αντανακλαστικών. Να εκπίπτει δηλαδή σε «παυλωφική γλώσσα». Το χειρότερο όμως ήταν ότι για πρώτη φορά στην ιστορία μας, το ψέμα που εκφέρεται από αυτούς, δεν είναι ψέμα, αλλά ο «θρίαμβος της αλήθειας», αφού υπηρετεί τη μοναδική «αλήθεια», που είναι η εξουσία της Aριστεράς. Και δεν έχει τελειωμό η έκπτωση. Διότι, για να επιβληθούν οι παραλογισμοί αυτοί, καταργήθηκαν και οι κανόνες της λογικής. Έτσι, σε ό,τι λέγεται, δεν υπάρχουν πια προκείμενες και συμπέρασμα, όπως «ανόητα» δίδασκε ο Αριστοτέλης, αλλά μόνον συμπέρασμα. Το οποίο ορίζουν και επιβάλλουν αυθαίρετα αυτοί, με την εξουσία του «ηθικού πλεονεκτήματος». Γι’ αυτό άλλωστε, προσπαθούν να δημιουργήσουν μία κοινωνία, από όπου θα έχουν εξοριστεί ακόμη και οι ερωτήσεις.
Η ταύτιση όμως της ηθικής με τους «σκοπούς της ιστορίας», δηλαδή με μία εξωτική ηθική, συνεπάγεται την κατάργηση της ηθικής των ανθρώπων, δηλαδή της ίδιας της ηθικής. Έτσι «καταργήθηκαν» ως μικροαστικές αγκυλώσεις που εμποδίζουν την εκπλήρωση των σκοπών της ιστορίας, όλοι οι κανόνες της ανθρώπινης ηθικής. Μέχρι τέτοιου σημείου μάλιστα, ώστε ανήχθη σε καθήκον, ακόμη και η συγκάλυψη σεξουαλικών εγκλημάτων κατά γυναικών, με την απλή μετονομασία της σε «πολιτική ωριμότητα»! (Δεν θα επιδοθούμε σε απαρίθμηση παρεκτροπών, διότι  δεν υπάρχει πτυχή ή κανόνας της ανθρώπινης ηθικής, που δεν παραβιάστηκε).
Και όλα αυτά διότι, καθηλωμένοι στα Ζητήματα Λενινισμού του Στάλιν, δεν έμαθαν ποτέ το προφανές: ότι μόνον οι άνθρωποι έχουν σκοπούς. Και ότι οι σκοποί των ανθρώπων, οι αξίες τους και οι σημασίες τους, είναι αποκλειστικά δικές τους δημιουργίες. Άρα, ως δημιουργοί των σκοπών τους, είναι αυτοί που τους θέτουν. Αντίθετα, η ιστορία δεν έχει σκοπούς. Η ιστορία δεν σκέφτεται, δεν σχεδιάζει, δεν συνωμοτεί. Άλλωστε, αναφέρεται στο τελεσίδικο παρελθόν. Γι’ αυτό ακριβώς, «η ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά οι πράξεις των ανθρώπων, που επιδιώκουν τους δικούς τους σκοπούς» (Κ. Μαρξ - Φ. Εγκελς, Η Αγία Οικογένεια). Και επειδή ακριβώς δεν υπάρχουν σκοποί της ιστορίας, «δεν υπάρχει επιστήμη των μελλόντων και των ενδεχομένων». Γι’ αυτό και ζητούμενο πάντοτε είναι η ικανότητα να καταλαβαίνει κάποιος μέσα στο «χάος των γεγονότων και των πληροφοριών […] περί τίνος πρόκειται», όπως επισήμαινε ο Κορνήλιος Καστοριάδης.
Ώσπου, η ύπαρξη σκοπών της ιστορίας αποδείχτηκε αυταπάτη. Δεν ήταν όμως αυταπάτη αλλά πραγματικότητα, η δολοφονία της ηθικής, η οποία διαπράχθηκε χάριν της αυταπάτης. Έτσι, μετά την αποκάλυψη της αυταπάτης, έμειναν και χωρίς αυταπάτες και χωρίς ηθική. Κι αυτό τους «έλυσε τα χέρια». Και τους επιτρέπει πλέον να ενεργούν με μοναδικό «προσόν» την έλλειψη κάθε ηθικής αναστολής, ως τυπικοί κυνικοί της εξουσίας. Με άλλα λόγια, το «ηθικό πλεονέκτημα» της Αριστεράς, εξέπεσε σε ηθικό μειονέκτημα.


Πέμπτη 21 Μαρτίου 2019

Κωστή Παλαμά: «Ο δωδεκάλογος του γύφτου»


Ο ΔΩΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΓΥΦΤΟΥ είναι ένα συνθετικό ποίημα που δημοσιεύτηκε το 1907. Σ’ αυτό ο Γύφτος παρουσιάζεται ως σύμβολο της ελεύθερης, αδούλωτης ψυχής και της δημιουργικής δράσης που δε σταματάει πουθενά, δεν υποτάσσεται σε τίποτε, αλλά προχωρεί συνεχώς γκρεμίζοντας τα παλιά και τα σάπια και χτίζοντας τα καινούρια και τα γερά.
Ο Προφητικός είναι ο όγδοος από τους δώδεκα λόγους και ο πιο παλιός. Γράφτηκε το 1899, δηλαδή την επαύριο της εθνικής ταπείνωσης του '97 . Σ’ αυτόν ο ποιητής, βαθιά πληγωμένος, εκφράζει τη συνείδηση του έθνους του. Το σκηνικό τοποθετείται στο Βυζάντιο και τα γεγονότα μετατρέπονται σε προφητείες. Βλέπουμε στην Πόλη το βασιλιά να διασκεδάζει, να παίρνει μέρος σε αγώνες σαν άλλος Νέρωνας και να αποθεώνεται από τους κόλακες και τους αυλόδουλους. Ο Τούρκος πλησιάζει, αλλά όλοι μένουν αδιάφοροι, παραδομένοι στη διαφθορά. Κανένας δεν ακούει τη φωνή των ακριτών. Ο ποιητής-προφήτης τα βλέπει όλ’ αυτά, αγανακτεί και προλέγει το χαμό της πολιτείας. Ο πόνος του για τον ξεπεσμό και το κατάντημα που βλέπει, φτάνει ως τα όρια της απελπισίας και από κει αναδύεται ένα όραμα ελπίδας και αισιόδοξο μήνυμα εθνικής αναγέννησης.

Υπενθυμίζουμε ότι δύο καταστροφικά γεγονότα σημαδεύουν την Ελλάδα εκείνης της εποχής και διαμορφώνουν μια βαριά ατμόσφαιρα που επισκίαζε την καθημερινότητα και η οποία είχε άμεση επίδραση στον ψυχισμό, στα αισθήματα και ασφαλώς στην έμπνευση του ποιητή.
Τα γεγονότα αυτά ήσαν:
1.      Η πτώχευση του 1893. Στις 10 Δεκεμβρίου 1893 ο τότε Πρωθυπουργός Χ. Τρικούπης υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει από το βήμα της βουλής ότι «δυστυχώς επτωχεύσαμεν», κηρύσσοντας επίσημα το ελληνικό κράτος σε κατάσταση πτωχεύσεως, ως προς τις πληρωμές στο εξωτερικό. Η είδηση της πτωχεύσεως προκάλεσε την εξέγερση όλων των δανειστών: Παρίσι, Λονδίνο, Βερολίνο ζητούσαν την κεφαλή του Τρικούπη και απαιτούσαν ομόφωνα την επιβολή διεθνούς ελέγχου πάνω στις εισπράξεις των προσόδων του δημοσίου. Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετώπιζε πια η Ελλάδα δεν ήταν τόσο το ποσό του χρέους, όσο ο διεθνής κλονισμός της ελληνικής αξιοπιστίας. Η διεθνής ανυποληψία της Ελλάδας δεν περιοριζόταν μόνο στους οικονομικούς κύκλους, αλλά επεκτεινόταν ταχύτατα και στο χώρο των πολιτικών συναλλαγών.
2.     Ο πόλεμος του 1897. Στις 27 και 28 Μαρτίου του 1897, 3.000 ενόπλων της Εθνικής Εταιρίας εισέβαλαν στην Οθωμανική επικράτεια σε 3 σώματα∙ στην αρχή είχαν επιτυχία και καταδίωξαν τις ασθενείς τουρκικές φρουρές. Δύο μέρες όμως αργότερα προσβλήθηκαν από τακτικό στρατό, διασκορπίσθηκαν και επέστρεψαν στο ελληνικό έδαφος. Η ενέργεια αυτή προκάλεσε την οργή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και χαρακτηρίστηκε ως ανειλικρινής πράξη, ενώ στην Τουρκία έδωσε την αναζητούμενη αφορμή πολέμου. Η κυβέρνηση βέβαια προσπάθησε να απεκδυθεί της ευθύνης εκείνης της ενέργειας, ήταν όμως πολύ αργά. Το απόγευμα της 5ης/17ης  Απριλίου η Πύλη ανακοίνωσε στον Έλληνα πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη ότι είχε αποφασίσει τη διακοπή των ελληνοτουρκικών σχέσεων και την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων. Ο ελληνικός στρατός άσχημα οργανωμένος και εξοπλισμένος θα υποστεί αλλεπάλληλες ήττες θα χάσει εδάφη και θα οπισθοχωρήσει. Η υποχώρηση αυτή άφησε τους Οθωμανούς Τούρκους κύριους της θεσσαλικής πεδιάδας. Οι Τούρκοι κράτησαν τα ελληνικά εδάφη στα βόρεια και ανατολικά της γραμμής ανακωχής μέχρι τις 22 Νοεμβρίου 1897, οπότε υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη η συνθήκη ειρήνης.

Ο ατυχής πόλεμος του 1897 κι η προηγηθείσα χρεοκοπία του 1893 είχαν δημιουργήσει την εποχή εκείνη ένα εξαιρετικά δυσοίωνο κλίμα για την Ελλάδα. Ο ποιητής ανήσυχος με την τροπή που είχαν πάρει τα πράγματα και βλέποντας τις συνεχείς αστοχίες στους χειρισμούς των εθνικών ζητημάτων, επιχειρεί να θυμίσει στους συγκαιρινούς του πως η καταστροφή δεν αργεί να προκύψει, όταν οι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα των καταστάσεων. Άλλωστε, δεν είχαν περάσει παρά μερικές δεκαετίες από τότε που οι Έλληνες είχαν με κόπο απελευθερώσει μέρος μόνο του σημερινού ελληνικού εδάφους∙ κι οι Τούρκοι δε θα δίσταζαν να εκμεταλλευτούν τη δεινή οικονομική και πολιτική κατάσταση της χώρας.
Ο ποιητής, ωστόσο, τοποθετεί την προφητεία του στο χρονικό πλαίσιο των τελευταίων χρόνων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, προλέγοντας την πτώση της και τη λήθη που θα σκεπάσει το πέρασμα του κάποτε ένδοξου βασιλείου. Αποφεύγει, δηλαδή, να αναφερθεί ανοιχτά στα γεγονότα της εποχής του, καθώς αυτό θα έδινε, όχι μόνο παροδικό χαρακτήρα στους στίχους του, αλλά και θα τους έφερνε στο επίπεδο του απλού πολιτικού σχολιασμού, υπονομεύοντας αισθητά την αποτελεσματικότητα της μεταδιδόμενης προειδοποίησης. Αντιθέτως, τη στιγμή που προφητεύει την πτώση του Βυζαντίου, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πολύ καλά την εγκυρότητα της πρόβλεψης∙ γνωρίζει ήδη από την ιστορία πως η μεγάλη αυτή αυτοκρατορία κατέρρευσε και αλώθηκε, έχοντας περάσει από τα χέρια ανθρώπων που υπέπεσαν σε σοβαρά λάθη∙ ανθρώπων που ενώ θα έπρεπε να μεριμνούν για τις ανάγκες της εκείνοι φρόντιζαν για τη δική τους ευχαρίστηση και πλουσιοπάροχη ζωή.
Ο Προφήτης είναι αμείλικτος στην περιγραφή του. Τα σημάδια που θ’ αφήσει η αυτοκρατορία στη μνήμη των ανθρώπων, θα είναι ελαφρότερα κι από αυτά που αφήνει η πρωινή δροσιά. Κανείς δε θα θυμάται και κανείς δε θα θρηνήσει για το χαμό της, πέρα από τα κλαψοπούλια (οι κουκουβάγιες) σε βράδια αχνά -σε βράδια που χάνουν σιγά σιγά την έντασή τους, όπως χάνεται κι η μνήμη της αυτοκρατορίας-, κι οι κλαίουσες ιτιές πάνω απ’ τα εναπομείναντα μνήματα.

«Και θα σβήσεις καθώς σβήνουνε λιβάδια
από μάισσες φυτρωμένα με γητειές∙
πιο αλαφρά του περασμού σου τα σημάδια
κι από τις δροσοσταλαματιές∙
θα σε κλαίν’ τα κλαψοπούλια στ’ αχνά βράδια
και στα μνήματα οι κλωνόγυρτες ιτιές.»

Η πτώση της αυτοκρατορίας -όπως κι η πτώση και τα προβλήματα κάθε κράτους- δεν προέκυψε νομοτελειακά ή ως κάτι τυχαίο. Ήταν απόρροια της κακής διοίκησης, της διαφθοράς, των αλόγιστων δαπανών, της σπάταλης διαχείρισης και του κοντόφθαλμου σχεδιασμού εκείνων που είχαν την ευθύνη της διοίκησής της. Η καταρρέουσα αυτοκρατορία δεν είναι το αθώο θύμα μιας κακής συγκυρίας, είναι υπεύθυνη για τον όλεθρό της, γι’ αυτό και θα πληρώσει τα λάθη της, όχι μόνο με την καταστροφή της, αλλά και με μια αδιάκοπη, μεταθανάτια τιμωρία.
Η διεφθαρμένη Ψυχή της αυτοκρατορίας θα εγκαταλείψει το σάπιο κορμί της, για τον ενταφιασμό του οποίου δε θα βρεθεί ούτε το ελάχιστο κομμάτι γης. Θα παραμείνει ένα άθαφτο ψοφίμι, βορά των άγριων σκυλιών και των ερπετών. Κι ό,τι θα κρατά απ’ αυτό ο Καιρός, ο διαρκώς υπάρχων χρόνος, θα είναι η φρικτή ανάμνηση ενός πανάθλιου σκελετού.
Οι εξαιρετικά απωθητικές εικόνες που δημιουργεί εδώ ο ποιητής για τη μοίρα που προσμένει την αποσυντιθέμενη αυτοκρατορία, φανερώνουν όλη την αγανάκτησή του για τα λάθη, για τον ολέθριο ωφελιμισμό και τη διαφθορά των κρατούντων, που παρασύρουν στην καταστροφή μια ολόκληρη αυτοκρατορία. Η απληστία, η ασυδοσία, τα πάθη και οι ανούσιες απολαύσεις των λίγων ισχυρών, έχουν ως αποτέλεσμα τη διάλυση μιας ένδοξης αυτοκρατορίας ή σε συσχέτιση με το παρόν του ποιητή ενός κράτους που δημιουργήθηκε με τις αιματηρές θυσίες των απλών πολιτών.  

«Και θα φύγεις κι απ’ το σάπιο το κορμί,
ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα,
και δε θα ‘βρει το κορμί μια σπιθαμή
μες στη γη για να την κάμει μνήμα,
κι άθαφτο θα μείνει το ψοφίμι,
να το φάνε τα σκυλιά και τα ερπετά,
κι ο Καιρός μέσα στους γύρους του τη μνήμη
κάποιου σκέλεθρου πανάθλιου θα βαστά.»


Η πτώση, αλλά και η μετέπειτα σκληρή τιμωρία της αυτοκρατορίας, θα συνεχιστεί μέχρι να τη λυπηθεί ο Θεός της αγάπης, μέχρι να φανεί πως έχει πληρώσει αρκετά για την πληθώρα των κριμάτων της. Και τότε θα έρθει το κάλεσμα του λυτρωμού, τότε η διεφθαρμένη Ψυχή θ’ ακούσει τη φωνή του σωτήρα της, και αφού απαλλαγεί από τις πρότερες αμαρτίες της, αφού εγκαταλείψει όλους αυτούς τους τρόπους που την οδήγησαν στο χαμό, θ’ αρχίσει να λαμβάνει και πάλι ζωή. Θα αρχίσει να κινείται απαλά, όπως η χλόη υπό τη δύναμη ενός ελαφρού αέρα, όπως πετά ένα πουλί, όπως απαλά κινείται το στήθος μιας γυναίκας ή ένα κύμα.
Κι αφού δε θα υπάρχει πια άλλο πιο χαμηλό σημείο για να πέσει, αφού θα έχει ήδη κατρακυλήσει μέχρι το πιο βαθύ σημείο τη σκάλα του Κακού, της αμαρτίας και του ολέθρου∙ θα υπακούσει στο κάλεσμα του λυτρωτή της και θα αισθανθεί να φυτρώνουν ξανά τα φτερά του αλλοτινού της μεγαλείου.

«Όσο να σε λυπηθεί
της αγάπης ο Θεός,
και να ξημερώσει μιαν αυγή,
και να σε καλέσει ο λυτρωμός,
ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα!
Και θ’ ακούσεις τη φωνή του λυτρωτή,
θα γδυθείς της αμαρτίας το ντύμα,
και ξανά κυβερνημένη κι αλαφρή,
θα σαλέψεις σαν τη χλόη, σαν το πουλί,
σαν τον κόρφο το γυναικείο, σαν το κύμα,
και μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί
να κατρακυλήσεις πιο βαθιά
στου Κακού τη σκάλα, -
για τ’ ανέβασμα ξανά που σε καλεί
θα αιστανθείς να σου φυτρώσουν, ω χαρά!
τα φτερά,
τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα!»

Ο Προφήτης προβλέπει για την κατεστραμμένη αυτοκρατορία μιαν ανέλπιστη διαδικασία επιστροφής, μιαν αναγέννηση που θα προκύψει όμως από τις στάχτες της, κι αφού προηγουμένως έχει πληρώσει για τα λάθη του παρελθόντος. Ο ποιητής σε πρώτη ανάγνωση ενδίδει στη γοητεία του μύθου, που θέλει το ξαναγέννημα της αυτοκρατορίας, αλλά επί της ουσίας απευθύνει τα λόγια του στους ανθρώπους της εποχής του. Το ελληνικό κράτος που μοιάζει να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, μπορεί να γνωρίσει μια νέα άνθιση, μπορεί να γνωρίσει στιγμές μεγαλείου, αρκεί να απαλείψει, όσο είναι καιρός, τα λάθη και τις αδυναμίες των ηγετών του. Το ελληνικό έθνος μπορεί να φτάσει σε νέα ύψη δόξας, αρκεί να συνειδητοποιήσει πως τίποτε το σπουδαίο δεν πετυχαίνεται, όταν οι άνθρωποι -και ιδίως οι κρατούντες- αφήνονται στη ματαιοδοξία, στην ανούσια χλιδή και στο κυνήγι του προσωπικού κέρδους. Τίποτε σπουδαίο δεν γίνεται, όταν οι άνθρωποι κοιτάζουν πώς να διασκεδάσουν και να χαρούν το επισφαλές παρόν τους, χωρίς να φροντίζουν για τη διασφάλιση ενός ισχυρού και ακμάζοντος μέλλοντος.



Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, 13 Ιανουαρίου 1859 - Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 1943) ήταν Έλληνας ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης.


Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019

Ο ΣΟΡΟΣ, Η ΕΣΠΕΡΑΝΤΟ, ΚΑΙ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ


Γράφει ο Ιωάννης Αυξεντίου

Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να φέρει στο φως τη φιλοσοφία που κρύβεται πίσω από τις δραστηριότητες του πολύ γνωστού ιουδαϊκής καταγωγής πολυεκατομμυριούχου Τζωρτζ Σόρος, ο οποίος απασχολεί τη διεθνή κοινότητα εδώ και δεκαετίες. 
Ο Τζωρτζ Σόρος πρεσβεύει μία πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία η οποία συνοψίζεται από τον ίδιο ως εξής: 
«…Επιπλέον, η ‘ανοιχτή κοινωνία’ ως παγκόσμια έννοια υπερβαίνει όλα τα σύνορα. Οι κοινωνίες αντλούν τη συνοχή τους από κοινές αξίες. Αυτές οι αξίες έχουν ρίζες στην κουλτούρα, τη θρησκεία, την ιστορία και την παράδοση. Όταν μία κοινωνία δεν έχει σύνορα, πού βρίσκονται οι κοινές αξίες; Πιστεύω ότι υπάρχει μόνο μία πιθανή πηγή: η έννοια της ανοιχτής κοινωνίας» 
(George Soros, The Capitalist Threat, The Antlatic, February 1997). 

Ο Σόρος πιστεύει ότι δεν υπάρχουν αξιωματικές αλήθειες, ότι ουδείς γνωρίζει την αλήθεια, οπότε για να απαλειφθούν οι συγκρούσεις μεταξύ των διαφορετικών κοσμοθεωρήσεων, για να επικρατήσει η κοινωνική ειρήνη, πρέπει να ισχύσει ο απόλυτος υποκειμενισμός και η ανοχή σε κάθε διαφορετική ιδέα, άποψη και στάση ζωής: Η μόνη αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει αλήθεια. Το πρόβλημα με τον Σόρος έγκειται στο γεγονός ότι αυτό τον οραματισμό του προσπαθεί να τον εφαρμόσει πρακτικά στην ανθρωπότητα, χρησιμοποιώντας ως μέσον την τεράστια οικονομική δύναμη που διαθέτει. 
Συνήθως, οι ρίζες της φιλοσοφίας του ανάγονται από τους διάφορους ερευνητές στο δάσκαλό του, τον ιουδαϊκής καταγωγής φιλόσοφο της επιστήμης Καρλ Πόπερ. Αυτή η άποψη δεν είναι εσφαλμένη, πράγματι πολλά στοιχεία της σκέψης αυτού του φιλοσόφου (π.χ. η θεωρία των ‘ανοιχτών κοινωνιών’, κλπ) έχουν επηρεάσει τον Σόρος, όμως η καταγωγή της όλης φιλοσοφίας του πηγαίνει ακόμη πιο πίσω στο χρόνο: Ήταν η εποχή που κάποιοι Εβραίοι στοχαστές άρχισαν να επεξεργάζονται μία κοσμοπολίτικη–παγκοσμιοποιητική πολιτική, κοινωνική και θρησκευτική φιλοσοφία και ένα πρακτικό σχέδιο εφαρμογής αυτής της φιλοσοφίας.
Θα αρχίσουμε το ταξίδι μας στο χρόνο, με μία παράδοξη δήλωση του Σόρος όσον αφορά την οικογενειακή του ιστορία: «γεννήθηκα σε ένα ιουδαϊκό, αντισημιτικό σπίτι». Υπονοώντας με αυτή τη φράση ότι οι γονείς του, αν και ιουδαϊκής καταγωγής δεν είχαν σχέσεις με τον Ιουδαϊσμό και με το Σιωνισμό. Και μάλλον φαίνεται ότι ακολουθεί τ’ αχνάρια της οικογένειας του μια που και ο ίδιος δεν έχει σχέση με τον Ιουδαϊσμό, αλλά και στο Ισραήλ ούτε ταξίδι δεν μπορεί να πάει, μια που οι εκεί σιωνιστικές κυβερνήσεις τον θεωρούν εχθρό τους. 
Ο πατέρας του Σόρος, Tivadar Soros (αρχικό όνομα Theodor Schwarz) ήταν ένας δικηγόρος με κοσμοπολίτικες ιδέες, είχε απορρίψει την ιουδαϊκή θρησκεία και ασπάστηκε μία νέα... Δραστηριοποιήθηκε στη διάδοση της τεχνητής διεθνούς γλώσσας Εσπεράντο και γι αυτό το σκοπό ίδρυσε το 1922 το περιοδικό Literatura Mondo. Ο λόγος για τον οποίο αποκαλέσαμε ‘θρησκεία’ τη γλώσσα Εσπεράντο θα φανεί στη συνέχεια.


Ο εφευρέτης αυτής της γλώσσας υπήρξε ο Ιουδαίος γιατρός Ludwik Lejzer Zamenhof. Ήταν μία προσωπικότητα που διακατεχόταν από εκείνες τις τυπικές μεσσιανικές-χιλιαστικές και οικουμενιστικές δοξασίες που χαρακτήριζαν πολλούς Εβραίους εκείνης της εποχής. Δηλαδή, μια πίστη σε μία οικουμένη χωρίς σύνορα, χωρίς διαφορές, χωρίς δόγματα, μία ενιαία θρησκεία που θα περιλάμβανε στοιχεία από όλες τις παραδοσιακές θρησκείες. Με άλλα λόγια μία φιλοσοφία που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πρόδρομος της φιλοσοφίας της New Age (Νέας Εποχής).
Πράγματι, ο Zamenhof δημιούργησε μία νέα θρησκεία που την ονόμασε Homaranismo από την λέξη εσπεράντο Homaro που σημάνει ανθρωπότητα. Αυτή η θρησκεία στηριζόταν πάνω στις διδασκαλίες ενός ραββίνου του Hillel the Elder ο οποίος έζησε στην Ιερουσαλήμ την εποχή του Ηρώδη. Ο Homaranismo ήταν ουσιαστικώς μία οκουμενιστική θρησκεία, η οποία αποδεχόμενη ότι ουδείς κατέχει τη μία και μόνη αλήθεια έθετε τις βάσεις του σύγχρονου οικουμενισμού αλλά και του κοσμοπολίτικου υποκειμενισμού. Είναι αξιοσημείωτο ότι αργότερα, μία από τις κόρες του Zamenhof, η Lidia ασπάστηκε την ιρανική θρησκεία του Μπαχαϊσμού ο οποίος: «αποδίδει έμφαση στην πνευματική ενότητα της ανθρωπότητας και την κρυμμένη ενότητα όλων των μεγάλων θρησκειών του κόσμου. Η θρησκευτική ιστορία εκδηλώθηκε μέσα από μία σειρά θείων αγγελιαφόρων, οι οποίοι εγκαθίδρυσαν την κατάλληλη για τις ανάγκες της εποχής τους θρησκεία. Σε αυτούς τους θείους αγγελιαφόρους σύμφωνα με την Πίστη Μπαχάι περιλαμβάνεται ο Αβραάμ, ο Μωυσής, ο Ζωροάστρης, ο Βούδας, ο Κρίσνα, ο Ιησούς, ο Μωάμεθ και προσφάτως, ο Μπαμπ και ο Μπαχαολλά. Στην Μπαχάι Πίστη κάθε αγγελιαφόρος φέρεται ότι δίδαξε αυτό που θα ακολουθούσαν οι επόμενοι αγγελιαφόροι και ότι οι ισχυρισμοί και οι διδασκαλίες του Μπαχαολλά εκπληρώνουν τις εσχατολογικές υποσχέσεις προγενέστερων γραφών. Η ανθρωπότητα γίνεται κατανοητή ως εμπλεκόμενη σε μία συλλογική εξελικτική διαδικασία με σκοπό τη σταδιακή εγκαθίδρυση της ειρήνης, της δικαιοσύνης και της ενότητας σε παγκόσμιο επίπεδο…» Από την Εσπεράντο στον Homaranismo έως τον Μπαχαϊσμό και μέχρι την Open Society (ανοιχτή κοινωνία), είναι ένα τσιγάρο δρόμος, όπως λέει και το γνωστό τραγούδι. Στο άρθρο των New York Τimes με τίτλο How Do You Say ‘Billionaire’ in Esperanto? απεικονίζεται ο Τζωρτζ Σόρος σε μία ομιλία του για τη γλώσσα Εσπεράντο και διακρίνεται η εικόνα του Lejzer Zamenhof.
Όμως τι αντανακλούν όσα περιγράψαμε; Ο ιουδαϊκός μεσσιανισμός επειδή δεν οραματίζεται την Ουράνια Ιερουσαλήμ αλλά προσβλέπει στη γήινη βασιλεία, δεν επηρέασε μόνον τους πιστούς αυτής της θρησκείας αλλά και γενικότερα όλη την εβραϊκή κοσμική σκέψη, η οποία κάθε τόσο εφευρίσκει τους δικού της μεσσιανισμούς που θέλουν να σχεδιάσουν τον κόσμο όπως εκείνοι νομίζουν ότι πρέπει να είναι. 
Έτσι, αυτός ο ιουδαϊκος κοσμικός μεσσιανισμός μας έδωσε διάφορα ρεύματα: την Eσπεράντο, τον φιλελευθερισμό, τον μαρξισμό, τον πολιτιστικό μαρξισμό (Σχολή Φρανκφούρτης) και τέλος την ‘Open Society’. Η εβραϊκή σκέψη δεν ανέχεται αυτό τον κόσμο, δεν τον μπορεί, δεν τον αντέχει, αισθάνεται ξένη, γιατί αποξενώθηκε από το Δημιουργό αυτού του κόσμου. Εξού και η γνωστική πίστη που χαρακτηρίζει όλα αυτά τα ρεύματα και που τόσο έντονα φανερώνεται στον Σόρος: η πίστη δηλαδή ότι είναι δυνατή η παρέμβαση στο πραγματικό, ότι είναι δυνατή η μεταστοιχείωση του πραγματικού.
Ο Τζωρτζ Σόρος και ο Καρλ Πόπερ αποτελούν ίσως το πιο παράδοξο επίτευγμα του ιουδαϊκού μεσσιανισμού: είναι οι μεσσιανιστές του αντιμεσσιανισμού, οι κατέχοντες την αλήθεια της άρνησης της αλήθειας.


Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019

Αποπαίδευση


Από τον Θωμά Αργυρέα

«Το μεγαλύτερο μέρος της σκέψης των περισσοτέρων ανθρώπων είναι ακούσιο, αυτόματο και επαναληπτικό. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα είδος νοητικών παρασίτων και δεν εκπληρώνει κανέναν αληθινό σκοπό.
Για την ακρίβεια, δεν σκέφτεσαι, η σκέψη σού συμβαίνει. Η λέξη «σκέφτομαι» υποδηλώνει βούληση. Υποδηλώνει ότι έχεις κάποιο λόγο στο ζήτημα, ότι υπάρχει επιλογή από τη μεριά σου. Για τους περισσότερους ανθρώπους δεν ισχύει ακόμα αυτό. Η λέξη «σκέφτομαι» είναι εξίσου λανθασμένη με το «χωνεύω» ή «κυκλοφορώ το αίμα μου». Η πέψη συμβαίνει, η κυκλοφορία συμβαίνει, η σκέψη συμβαίνει.
Η φωνή μέσα στο κεφάλι έχει τη δική της ζωή. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι στο έλεος αυτής της φωνής. Κατέχονται από τη σκέψη, από τον νου. Και αφού ο νους εκπαιδεύεται από το παρελθόν με εξαρτητική μάθηση, στη συνέχεια υποχρεώνεσαι να αναπαριστάς το παρελθόν ξανά και ξανά. Ο όρος της ανατολικής φιλοσοφίας γι αυτό είναι κάρμα.»
Από το βιβλίο «Για μια νέα ζωή», Eckhart Tolle, Εκδ. Λιβάνη

Προσπάθησα να ξαναδιαβάσω όσα είχα γράψει τις προάλλες προκειμένου να κάνω διορθώσεις. Φθάνοντας στα μισά της δεύτερης σελίδας ένιωσα δυσφορία. Ανησύχησα μήπως έγραφα δυσνόητα ή βαρετά πράγματα.

Γύρισα στο διαδίκτυο για να διαβάσω ειδήσεις. Μετά από λίγο ξαναγύρισα στο κείμενο. Μια χαρά μου φάνηκε μέχρι τέλους αν και προς το τέλος της τρίτης σελίδας δυσφόρησα ξανά. Και τότε κάτι έλαμψε στην σκέψη μου. Τελικά δεν έφταιγε το κείμενο, ούτε ήταν κακογραμμένο, ούτε εξέφραζε στριφνά συμπεράσματα.

Ήταν απλό. Ο πολύς κόσμος, κι εγώ μαζί του, έχει ξεχάσει την ανάγνωση. Όλοι προπονούμαστε, μέσω διαδικτύου, στις μικρές αφηγήσεις. Δοκιμάστε να διαβάσετε ένα μεγάλο αφήγημα, μεγαλύτερο από 3-4 σελίδες ή μια πολιτική ανάλυση μεγαλύτερη από 5-6 οθόνες. Σημειώστε πού θα σταματήσετε με διάθεση να το παρατήσετε ή πότε θα υπερπηδήσετε το υπόλοιπο του κειμένου για να πάτε στα συμπεράσματα. Θα απογοητευθείτε με αυτό που θα διαπιστώσετε.


Πρόταση: Αν τυχόν, διαβάζοντας μακρά ανάλυση, δυσφορήσατε στην 3η ή 4η παράγραφο τότε τα πράγματα είναι σοβαρά. Κλείστε τον υπολογιστή, πάρτε ένα βιβλίο με έντονο ενδιαφέρον και μην τον ανοίξετε -παρά μόνο για δουλειά-, μέχρι να τελειώσετε το βιβλίο. Από όσα και μόνο θα αισθανθείτε να σας συνδέουν ή να σας έχουν αποξενώσει από το βιβλίο, θα βρείτε και τον τρόπο να πολεμήσετε την αποξένωση.

Όσο κι αν το σκέπτομαι σε ένα συμπέρασμα καταλήγω, τελικά. Ότι ήταν τόσο αναπάντεχα καταστροφική για την παιδεία των λαών η ενασχόληση με το «σερφάρισμα» στο ίντερνετ, με τα έτοιμα τσιτάτα για χώνεψη και με τις ανέπαφες επικοινωνίες -εκ του ασφαλούς- μέσω κοινωνικών δικτύων, που μάλλον μας προέκυψε το διαδίκτυο από χώρος ελευθερίας σε σύστημα μαζικού ελέγχου.
Απογύμνωση από κουλτούρα, λοιπόν, μέσω του αυτοματισμού της απόρριψης μεγάλων κειμένων.

Φανταστείτε το μυαλό ανθρώπων που δεν μπορούν να αλληλεπιδράσουν με κείμενα μεγαλύτερα των εκατό ή διακοσίων λέξεων, τι θα έχει καταφέρει να εμπεδώσει από γνώση και λογική.

Φανταστείτε το μυαλό ανθρώπων που δέχονται καθημερινά έναν καταιγισμό μικρών κειμένων, όπου η καταστροφή μιας συνοικίας από έκρηξη, οι δηλώσεις ενός αθλητικού παράγοντα, το εστιατόριο που επισκέφθηκε την προηγουμένη μια τηλεπερσόνα και η κήρυξη ενός πολέμου, θα διαδέχονται το ένα το άλλο σε λιγότερο από δύο λεπτά.

Φανταστείτε πόσο εύκολα -ελλείψει στοιχειωδών γνώσεων και λογικής- θα γίνεται πιστευτός ο κάθε ηλίθιος που, για να κάνει εντύπωση και να αποκομίσει προσωπικά οφέλη από διαφημίσεις, θα ισχυρίζεται ότι μας ψεκάζουν με αεροπλάνα διαρκώς -γύρευε με τι-, ελέγχουν τον εγκέφαλό μας με χαμηλές συχνότητες, προκαλούν καταστροφικούς σεισμούς στον πλανήτη με ηλεκτρομαγνητισμό, μας αλλοιώνουν διαρκώς το κλίμα, μας εκδικούνται οι Νεφελίμ επειδή στηρίξαμε στο παρελθόν τους Ελ και δεν ξέρω τι άλλο θα κατεβάζει η γκλάβα του καθενός.

Κι ανατριχιάστε ελεύθερα…

Φοβάμαι ειλικρινά, για τον έμμεσο τρόπο που θα ελέγχεται ο κόσμος, στο άμεσο μέλλον και –κυρίως- για τα αποτελέσματα που θα έχει μια τέτοια μέθοδος αυτομάτου ελέγχου. Καιρός να αντισταθούμε στους αυτοματισμούς, μην εγκαταλείποντας τα μεγάλα κείμενα. Κρύβουν γνώση, απαραίτητη για να σκεπτόμαστε ηθελημένα κι όχι σαν να χωνεύουμε γεύμα.

Υ.Γ.: Συγνώμη για το μεγάλο κείμενο, προσπάθησα ειλικρινά να σας τα γράψω με λιγότερες λέξεις.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 12, 2017


Κυριακή 3 Μαρτίου 2019

Η αναξιοπιστία και η επιδερμικότητα των ΜΜΕ

Dr. Donald A. Henderson

Έχει τονιστεί συχνά ότι στην εποχή μας τα λεγόμενα ΜΜΕ (Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης) έχουν παύσει από καιρό να προσφέρουν αντικειμενική ενημέρωση στους πολίτες και επιδίδονται είτε σε ελεγχόμενες από σκοπιμότητες "ειδήσεις" είτε, ακόμη χειρότερα, σε παραπληροφόρηση. Αυτός είναι και ο λόγος που αναφέρονται συχνά ως "Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης". Το άρθρο που ακολουθεί ας μας προβληματίσει.

Ένας ασήμαντος θάνατος 
και 74 εκατομμύρια ζωές

Του Κωνσταντίνου Ν. Φουντουλάκη
Η χρονιά-δρεπάνι 2016 ήταν ίσως η χρονιά που περισσότερο από κάθε άλλη είδε τα social media να γεμίζουν από κλαψουρίσματα και νοσταλγίες για μια σειρά από διάσημα ονόματα που «έφυγαν».
Και φυσικά δεν υπάρχει τίποτα το κακό σε αυτό. Δεν υπάρχει τίποτα το κακό στο να αναπολείς τα τραγούδια του George Michael ή του Prince αλλά είναι απολύτως προβληματικό και ενδεικτικό των αξιών μας το ότι η κλάψα περιορίζεται σε ανθρώπους της εμπορικής λαϊκής διασκέδασης (ξέρω ότι δε θα αρέσει αυτός ο χαρακτηρισμός) και ούτε καν σε καλλιτέχνες, πολύ δε περισσότερο δε θα περιλάβει εκείνους που προσέφεραν πραγματικά στην ανθρωπότητα.
Το όνομά του ήταν Donald Henderson και γεννήθηκε το 1928 στο Λέικγουντ, στο Οχάιο. Πέθανε στις 19 Αυγούστου 2016 σε ηλικία 87 ετών στη Βαλτιμόρη. Προφανώς κανείς δεν τον έχει ακούσει, δεν ξέρει καν για το έργο του και φυσικά ούτε συζήτηση για το θάνατό του.
Στη δεκαετία 1967-77 ήταν επικεφαλής μιας μικρής ομάδας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με την ονομασία Μονάδα Εκρίζωσης της Ευλογιάς (Smallpox  Eradication Unit) και τη χρηματοδότηση της USAID.
Την εποχή εκείνη περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαιναν κάθε χρόνο από τη νόσο αυτή, κυρίως στη Βραζιλία και σε χώρες της Αφρικής. Ο ΠΟΥ βρέθηκε στην ευτυχή θέση να ανακοινώσει ότι από το 1979 δε σημειωνόταν πλέον κανένας θάνατος παγκοσμίως και η ευλογιά είχε εξαφανιστεί από προσώπου γης.
Αυτό είχε συμβεί λόγω της επιτυχημένης στρατηγικής της ομάδας αυτής. Είχε αποδειχτεί ότι ένα επιτυχημένο πρόγραμμα εμβολιασμών δεν ήταν αρκετό για να κερδηθεί η μάχη. Η επιτυχία ήρθε με την εγκατάσταση μηχανισμών «Παρακολούθησης και περιορισμού» (surveillance-containment) χάρη στους οποίους καταγραφόταν ταχύτατα όλα τα νέα κρούσματα και εμβολιαζόταν τάχιστα όλοι οι συγγενείς και κοντινοί κάτοικοι στη γύρω περιοχή. Η προσπάθεια ήταν γιγάντια, πήραν μέρος 73 χώρες και το τελευταίο κρούσμα αναφέρθηκε στη Σομαλία στις 26 Οκτωβρίου 1977.
Η ευλογιά ήταν η πρώτη νόσος από εκείνες που ταλαιπωρούν το ανθρώπινο είδος επί αιώνες η οποία εξαλείφθηκε. Η επιτυχία αυτή οδήγησε στην εκπόνηση παρόμοιων προγραμμάτων που έχουν φέρει στο όριο της εξάλειψης την πολιομυελίτιδα και άλλες ασθένειες, και σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία αυτή οφείλεται στον Henderson.

Τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία και ακαδημαϊκές θέσεις συμπεριλαμβανομένου του Albert Schweitzer International Prize for Medicine, Health for All Medal of the World Health Organization και του US Presidential Medal of Freedom.

Κανένα Nobel όμως δεν δόθηκε γι’ αυτό το επίτευγμα, τα Nobel πήγαν σε τρεις προέδρους των ΗΠΑ,  κανένα δάκρυ δε χύθηκε, όλη η κλάψα πήγε στον ποδοσφαιριστή Γιόχαν Κρόιφ (Johan Cruyff) και τον τραγουδιστή Ντέιβιντ Μπάουι (David Bowie). Τυχαίο που σε όλους τους απολογισμούς των σημαντικών θανάτων για το 2016 έχει μόνο τραγουδιστές, ηθοποιούς και δευτεροκλασάτους συγγραφείς;
Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού δυσκολεύεται να βρει την Αγγλία και τη Γαλλία στο χάρτη και αμφιβάλω αν ξέρει με ποιους πολέμησε ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες. Ξέρει όμως πολύ καλά τα latest hits. Είναι δυνατόν να έχει κανείς την απαίτηση να ξέρει τι είναι ο ΠΟΥ, τι η ευλογιά και από τι αιτίες θανάτου έχουμε γλυτώσει την τελευταία δεκαετία;
Από το 1979 που αναφέρθηκε ο τελευταίος θάνατος από ευλογιά, έχουν περάσει 37 χρόνια και έχουν σωθεί 74 εκατομμύρια ζωές. Τόσοι πέθαναν και στους δυο παγκόσμιους πολέμους μαζί.
Δε χρειάζονται δάκρυα για τον Henderson. Δεν τα έχει ανάγκη, σε αντίθεση με τα δημοφιλή λαϊκά είδωλα.
Ο Κωνσταντίνος Ν. Φουντουλάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής ΑΠΘ